Είναι γεγονός ότι για πολλούς οι διακοπές θεωρούνται πολυτέλεια. Φυσικά, σε αυτό έχει συμβάλλει και η πολυετής κρίση στη χώρα μας. Ωστόσο, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια αναγκαιότητα που είναι άκρως απαραίτητη για την ψυχική και σωματική μας υγεία. Στο άρθρο θα δούμε πόση άδεια μας είναι πραγματικά απαραίτητη για να ξεκουραστούμε στις διακοπές και να γεμίσουμε τις μπαταρίες.
Γιατί είναι απαραίτητες οι διακοπές
Όλοι χρειαζόμαστε μερικές ημέρες, ακόμη και μερικές εβδομάδες μακριά από την ρουτίνα της εργασίας, ώστε να ανανεωθούμε και να διώξουμε το καθημερινό στρες.
Πολλές επιστημονικές έρευνες τα τελευταία χρόνια αποδεικνύουν ότι οι διακοπές είναι αναγκαίες, καθώς μειώνεται το στρες, η κατάθλιψη, οι σωματικές ενοχλήσεις, οι καρδιαγγειακές διαταραχές, και βελτιώνεται η παραγωγικότητα, ο ύπνος, και οι σχέσεις.
Όλες οι μελέτες τονίζουν ότι όσοι στην άδεια τους δεν πάνε διακοπές, έχουν οκτώ φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σωματικά και ψυχικά προβλήματα από εκείνους που κάνουν διακοπές τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο.
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν με τον πιο παραστατικό τρόπο πώς αντιδρά το σώμα μας στη δύσκολη καθημερινότητα, όταν περνάμε την άδεια μας στο σπίτι. Ο στόχος των διακοπών είναι η αποσυμπίεση, η διακοπή της ρουτίνας, και η φυγή από καταναγκασμούς και υποχρεώσεις.
Πόσες ημέρες άδεια χρειαζόμαστε?
Βέβαια, πολλοί θεωρούν ότι το κακό με τις διακοπές είναι ότι δεν είναι ποτέ αρκετές. Όμως, η επιστήμη έχει εντοπίσει το ιδανικό χρονικό διάστημα που μας είναι αρκετό, αλλά και τους τρόπους για να απολαύσουμε τα πλήρη οφέλη των διακοπών.
Οι μελέτες
Η πρώτη μεγάλη μελέτη διεξήχθη με τη συνεργασία του Πανεπιστήμιου του Tampere στη Φινλανδία και του Nijmegen στην Ολλανδία.
Η έρευνα ανέδειξε ότι οι οκτώ έως έντεκα μέρες διακοπών είναι το ιδανικό χρονικό διάστημα για να έχουμε τη μέγιστη δυνατή χαλάρωση και ξεκούραση χωρίς να βαρεθούμε.
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι τα θετικά οφέλη στην άδεια των διακοπών ξεκινούν από την πρώτη μέρα, με τα συναισθήματα ευτυχίας και προσωπικής ευεξίας να αυξάνονται ραγδαία.
Από εκεί και μετά, χρειάζονται μέχρι και οκτώ ημέρες για να αποστασιοποιηθούμε εντελώς από τις ευθύνες και το άγχος της εργασίας.
Μετά την 8η ημέρα, καθώς τα θετικά συναισθήματα έχουν κορυφωθεί, αρχίζουν και μειώνονται και υποχωρούν πολύ γρήγορα μετά την 11η ημέρα. Ο κύριος λόγος είναι ότι αρχίζουμε και νοσταλγούμε καθημερινές συνήθειες και ανέσεις του σπιτιού.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα ακολούθησε 54 παραθεριστές καθ' όλη τη διάρκεια των διακοπών τους. Οι ερευνητές μέτρησαν τα ψηλά και χαμηλά επίπεδα ευτυχίας και ικανοποίησης, καθώς η άδεια τους βρίσκονταν σε εξέλιξη.
Ανακάλυψαν ότι η χαρά που σχετίζεται με τις διακοπές κορυφώθηκε μετά από οκτώ ημέρες. Από την ένατη ημέρα και μετά, ξεκίνησε η υποχώρηση των έντονων συναισθημάτων ευτυχίας.
Όταν τελειώσει η άδεια
Δυστυχώς, η μελέτη δείχνει επίσης ότι οι διακοπές, παρότι μας ωφελούν ψυχικά και σωματικά, δεν έχουν σε όλους την ίδια επίδραση στη διάθεσή τους ανάλογα την εργασία που κάνουμε, όταν τελειώσει η άδεια.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι ερευνητές, είτε πάμε διακοπές για τουλάχιστον οκτώ ημέρες, είτε για πολύ περισσότερες, τα ευεργετικά αποτελέσματα ενδέχεται να εξαφανιστούν στην επιστροφή, μετά από μια και μόνο έντονη μέρα στην εργασία.
Μπορεί η άδεια διακοπών να μας ωφέλησε και να αισθανόμαστε ανανεωμένοι, αλλά όταν οι συνθήκες εργασίας δεν είναι οι κατάλληλες, το μυαλό μας επιστρέφει άμεσα στην πραγματικότητα όταν συνειδητοποιήσει ότι οι διακοπές έχουν τελειώσει.
Όμως, επαναφέροντας τις μνήμες των διακοπών, θα μπορέσουμε να έχουμε ένα αίσθημα ευεξίας τις επόμενες ημέρες, κάτι που έτσι και αλλιώς είναι αδύνατον αν ξοδέψαμε την άδεια μας στο περιβάλλον που ζούμε όλο τον χρόνο.
Επίσης, καλό είναι να ορίσουμε η άδεια μας να μην τελειώνει Κυριακή, αλλά μεσοβδόμαδα. Ξεκινώντας Τετάρτη στη δουλειά μας, προσαρμοζόμαστε πιο ήπια, καθώς έχουμε συνήθως λίγες μέρες μπροστά μας μέχρι τις επόμενες διήμερες διακοπές.
Η αποστασιοποίηση
Άλλη μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από καθηγητές της εργασιακής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, επιβεβαίωσε ότι οι μικρές σε διάρκεια διακοπές είναι προτιμότερες από τις διακοπές πολλών εβδομάδων.
Οι επιστήμονες τονίζουν το αυτονόητο και το πόσο κρίσιμο είναι στην άδεια να μην σκεφτόμαστε τη δουλειά μας.
Πρέπει να τηρούμε αποστάσεις από το εργασιακό μας περιβάλλον και να μην είμαστε τηλεφωνικά διαθέσιμοι. Τα δε e-mail είναι καλό να τα ελέγχουμε σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα και όχι ενδελεχώς.
DRAMMA Model
Το μοντέλο DRAMMA είναι μια δημοφιλής μελέτη για την αναψυχή που έλαβε χώρα το 2014 και δοκιμάστηκε σε 704 φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Οχάιο. Επιχειρεί να συνδέσει την ψυχαγωγική και υποκειμενική ευημερία των διακοπών με πέντε ψυχολογικούς πυλώνες.
Η μελέτη πήρε το όνομα "DRAMMA" από τα αρχικά των όρων που ακολουθούν. Έτσι, σύμφωνα με το μοντέλο, η αποτελεσματική ξεκούραση πρέπει να στηρίζεται στην αποστασιοποίηση (Detachment) και χαλάρωση (Recovery).
Σημαντικό όμως είναι το αίσθημα της αυτονομίας (Autonomy) και ο παράγοντας των προκλήσεων (Mastery). Για παράδειγμα, να είμαστε σε θέση να αφιερώνουμε λίγο χρόνο αποκλειστικά για εμάς και να δοκιμάσουμε μια νέα δραστηριότητα την περίοδο που έχουμε άδεια.
Επίσης, είναι καλό να αισθανόμαστε ότι κάνουμε κάτι χρήσιμο (Meaning) στις διακοπές μας. Επιπλέον, είναι εξίσου σημαντικό να περνάμε τον χρόνο μας με πρόσωπα που αγαπάμε, καθώς έτσι ενισχύονται οι συναισθηματικοί δεσμοί (Affiliation).
Ποια είναι η ιδανική διάρκεια των διακοπών?
Ως φαίνεται, στην άδεια μας δεν παίζει ρόλο η ποσότητα, αλλά η ποιότητα των διακοπών. Σύμφωνα με τις μελέτες, το ιδανικό θα ήταν αν μπορούσαμε να κάνουμε διακοπές 8-10 ημερών δύο φορές τον χρόνο, μια το καλοκαίρι και μια τον χειμώνα.
Αν θέλετε να μοιραστείτε την άποψή σας για το κατά πόσο παίζει ρόλο η διάρκεια των διακοπών, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.