Η αϋπνία και οι διαταραχές ύπνου είναι από τα πιο συχνά και δυσάρεστα προβλήματα που μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε άτομο, ανεξαρτήτως ηλικίας. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες. Στο άρθρο θα δούμε ποιοι είναι οι παράγοντες που προκαλούν μια τέτοια ανθυγιεινή κατάσταση στον οργανισμό μας και τους τρόπους για να την αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.
Τι προκαλεί την αϋπνία
Ως αϋπνία χαρακτηρίζεται η δυσκολία ενός ατόμου να αποκοιμηθεί, και γενικότερα οι διαταραχές ύπνου καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όπως είναι φυσικό, οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν μια τέτοια κατάσταση δεν απολαμβάνουν καθόλου τον ύπνο τους. Την ημέρα παρουσιάζουν κόπωση, δυσκολία στη συγκέντρωση, εκνευρισμό, και μειωμένη λειτουργικότητα που μπορεί να γίνει αιτία ατυχημάτων.
Οι διαταραχές ύπνου, και συχνότερα η αϋπνία, οφείλονται σε ψυχικά αίτια που γεννιούνται από τις πολλές σκέψεις, το άγχος της καθημερινότητας, τις επαγγελματικές υποχρεώσεις, και τις δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις.
Άλλες αιτίες μπορεί να είναι σωματικές ασθένειες όπως το άσθμα και ο υπερθυρεοειδισμός. Στις γυναίκες η εμμηνόπαυση αρκετές φορές δημιουργεί ορμονικές διαταραχές, οι οποίες με τη σειρά τους ευθύνονται για τις διαταραχές ύπνου.
Η αϋπνία συνδέεται συχνότερα με άγχος, είτε ως επακόλουθο κάποιας αγχώδους εμπειρίας, είτε ως αντίδραση σε μία κατάσταση που προκαλεί άγχος, όπως για παράδειγμα μία εξέταση ή μία συνέντευξη για εύρεση εργασίας.
Οι διαταραχές ύπνου μπορεί να συνδέονται στην αντίδραση από κάποιο πένθος, απώλεια, ή και μία σημαντική αλλαγή στη ζωή μας. Το άτομο που υποφέρει, βιώνει έντονη ανησυχία και δυσφορία.
Η αϋπνία μπορεί να οφείλεται και σε ορισμένες καθημερινές συνήθειες, όπως η κατάχρηση καφεΐνης, αλκοόλ, ή άλλων ουσιών, ακόμη και το κάπνισμα πριν τον ύπνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί.
Οι ειδικοί θεωρούν πως ένας στους τρεις ενήλικες, κάποια στιγμή στη ζωή του, θα εμφανίσει διαταραχές ύπνου, που μπορεί να είναι μεμονωμένες και να μην διαρκέσουν πολύ.
Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί αϋπνία η οποία ενδέχεται να κρατήσει για μήνες ή και χρόνια. Οι ηλικιωμένοι και οι γυναίκες έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν χρόνιες διαταραχές ύπνου.
Τα συμπτώματα και οι επιπλοκές
Τα συμπτώματα και κυρίως οι συνέπειες της αϋπνίας ποικίλουν. Ενδέχεται να είναι απλά μια ενοχλητική κατάσταση που μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα, είτε με συμπληρώματα, είτε με εναλλακτικές θεραπείες.
Ωστόσο, μπορεί να γίνει και χρόνια παθολογική κατάσταση που υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής, έχοντας παράλληλα κοινωνικό-οικονομικές προεκτάσεις και ψυχικές διαταραχές, οι οποίες αντιμετωπίζονται μόνο με συνταγογραφούμενα φάρμακα.
Η χρόνια αϋπνία συνδέεται με χαμηλές επιδόσεις στη δουλειά, με αυξημένο κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων, εμφάνιση κατάθλιψης, υπερβολική αύξηση του βάρους, και αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, καρδιοπάθειας, και διαβήτη.
Έτσι, κατά τη διάρκεια της επόμενης ημέρας, το άτομο που υποφέρει από αϋπνία μπορεί να παρουσιάσει:
- Υπνηλία
- Κόπωση
- Εκνευρισμό
- Μειωμένη παραγωγικότητα
- Πονοκέφαλο
- Δυσκολία στη μνήμη
- Μειωμένη αντοχή στο στρες
- Κακή διάθεση
Πώς αντιμετωπίζω την αϋπνία και τις διαταραχές ύπνου
Οι αλλαγές στις συνήθειες και η αντιμετώπιση των προβλημάτων που πιθανώς προκαλούν την αϋπνία ή τις διαταραχές ύπνου είναι δύο απαραίτητα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Πολλοί θεωρούν ότι η διάγνωση και η αντιμετώπιση της αϋπνίας είναι ιατρικό ζήτημα. Οι γιατροί χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους για να την διαγνώσουν και να την εκτιμήσουν. Στη χώρα μας υπάρχουν ιατρεία, εργαστήρια, μέχρι και κλινικές που ασχολούνται αποκλειστικά με τις διαταραχές του ύπνου.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να βοηθήσουν. Πρόκειται για τις βενζοδιαζεπίνες (ηρεμιστικά), τα μη βενζοδιαζεπινικά υπνωτικά, αλλά και οι υποδοχείς της μελανίνης. Το τι ταιριάζει σε κάθε περίπτωση το αποφασίζουν από κοινού ο γιατρός και ο ασθενής.
Ωστόσο, εκτός από τα φάρμακα, υπάρχουν και εναλλακτικές θεραπείες, όπως το συμπλήρωμα μελατονίνης, η βαλεριάνα, ο βελονισμός, και η γιόγκα. Οι βελονιστές ισχυρίζονται ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την αϋπνία και τις διαταραχές ύπνου.
Τι Είναι Η Ολιστική Ιατρική Και Πώς Διαφέρει Από Την Κλασσική
Έτσι, πέρα από την βοήθεια που προσφέρουν οι γιατροί και οι ψυχοθεραπευτές για την θεραπεία της αϋπνίας, υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορεί από μόνος του να κάνει ο πάσχων, ώστε να βελτιώσει τον ύπνο του.
Υπάρχουν οι τεχνικές χαλάρωσης, όπως οι μυϊκές τάσεις και χαλάσεις, οι ελεγχόμενες αναπνοές, ο διαλογισμός, και οι θετικές σκέψεις. Επιπλέον, ο έλεγχος των εξωτερικών ερεθισμάτων και η καθιέρωση σταθερών συνηθειών βοηθούν στην βελτίωση του ύπνου.
Οι συμβουλές των ειδικών
Παραθέτουμε συνοπτικά τις συμβουλές που δίνουν οι ειδικοί που ασχολούνται με την αντιμετώπιση της αϋπνίας και των διαταραχών ύπνου.
- Καθιερώνουμε ένα σταθερό ωράριο ύπνου.
- Πηγαίνουμε για ύπνο, χωρίς αναβολή, όταν μας πιάσει νύστα.
- Χρησιμοποιούμε το κρεβάτι μόνο για τον ύπνο ή την συνεύρεση με τον/τη σύντροφο μας.
- Δεν ασχολούμαστε με άλλα θέματα όταν ξαπλώνουμε.
- Αφαιρούμε από το υπνοδωμάτιο τις ηλεκτρονικές συσκευές.
- Δεν καταναλώνουμε βαριά και πλούσια δείπνα.
- Περιορίζουμε, ιδίως το βράδυ, τα αλκοολούχα και καφεϊνούχα ποτά, όπως καφές, τσάι, αναψυκτικά τύπου cola, μαύρη σοκολάτα.
- Παίρνουμε αρκετές ώρες πριν ξαπλώσουμε τυχόν φάρμακα που έχουν διεγερτικές ιδιότητες.
- Όταν πηγαίνουμε για ύπνο, προσπαθούμε να μην σκεφτόμαστε τις έγνοιες μας.
- Μην κοιμόμαστε το μεσημέρι ή έστω ο μεσημεριανός ύπνος να μη διαρκεί πάνω από 30 λεπτά.
- Ασκούμαστε τακτικά, αλλά πρέπει να έχουμε ολοκληρώσει την άσκηση τουλάχιστον τρεις ώρες πριν την κατάκλιση.
Αποτελεί σοβαρό πρόβλημα η αϋπνία?
Αν θέλετε να μας πείτε την άποψή σας για την αϋπνία ή να μοιραστείτε την προσωπική σας εμπειρία με τυχόν διαταραχές ύπνου και πώς τις αντιμετωπίσατε, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.