Το καλοκαίρι στη χώρα μας έχει τις ομορφιές του, αλλά όταν κάνει καύσωνα είναι πολύ δύσκολο να τον αντέξουμε, ιδίως όταν έχουμε εξωτερικές δουλειές. Αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, η υπερβολική ζέστη μπορεί να επηρεάσει την υγεία, τη διάθεση, και την ικανότητα μας για εργασία. Όμως, αν είμαστε προετοιμασμένοι για αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους της θερμοπληξίας, ο καύσωνας θα είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνος.
Ο κίνδυνος της θερμοπληξίας
Ο καύσωνας επηρεάζει πρωτίστως το σώμα μας, καθώς αυτό δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υψηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ρίξει την δική του θερμοκρασία.
Τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, το σώμα μας ρυθμίζει την εσωτερική του θερμοκρασία με τον ιδρώτα. Ωστόσο, στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες ο ιδρώτας δεν μπορεί να μας βοηθήσει επαρκώς, ιδίως όταν υπάρχει και υγρασία.
Το αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύουμε από θερμοπληξία, που εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως έντονη ζαλάδα και πονοκέφαλος, ναυτία, τάση για λιποθυμία, κράμπες, και πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Ανάλογα τη βαρύτητα των συμπτωμάτων η θερμοπληξία μπορεί να οδηγήσει σε κωματώδη κατάσταση, αλλά και στον θάνατο.
Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, και τα άτομα με νοητική στέρηση και χρόνιες ασθένειες.
Όμως, ο καύσωνας μπορεί να επηρεάσει ακόμη και όσοι είμαστε νέοι και υγιείς, αν έχουμε έντονη φυσική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του, και ιδίως αν ζούμε και κινούμαστε σε πόλη, όπου η άσφαλτος και η κυκλοφορία οχημάτων ενισχύουν ακόμη περισσότερο την υπερβολική ζέστη.
Πως να προφυλαχτούμε
Η θερμοπληξία αλλά και όλες οι ασθένειες που σχετίζονται με την υψηλή θερμοκρασία, μπορούν να αποφευχθούν, αν γνωρίζουμε ποια άτομα βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο, και κυρίως τι κινήσεις πρέπει να κάνουμε προκειμένου να προλάβουμε το κακό.
Κλιματιστικό και ανεμιστήρας
Όπως είναι φυσικό, η χρήση του κλιματιστικού, είναι το κύριο προστατευτικό μέσο όταν ο καύσωνας κάνει την εμφάνιση του. Αν δεν υπάρχει air condition στο σπίτι, τότε πρέπει να καταφύγουμε σε μέρη με κλιματιστικό, ιδίως αν έχουμε ηλικιωμένους ή βρέφη στην οικία μας.
Αν είναι αδύνατη η μετακίνηση, πρέπει να δημιουργήσουμε δροσιά στο σπίτι, κρατώντας απαραιτήτως τα παράθυρα κλειστά, χρησιμοποιώντας έναν πλήρως μεταλλικό ανεμιστήρα, που έχουμε φροντίσει να τον προμηθευτούμε έγκαιρα.
Καλό είναι να αποφύγουμε την αγορά ανεμιστήρα με πλαστικά πτερύγια, γιατί δεν πρόκειται να μας βοηθήσει στον καύσωνα.
Οι γενικοί κανόνες για όλους
Φυσικά, τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως είναι τα αναπνευστικά και καρδιαγγειακά, ή παίρνουν φάρμακα, θα πρέπει να ακολουθήσουν τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού τους, κατά περίπτωση.
Ωστόσο, επειδή ο καύσωνας δεν χτυπά μόνο τις ευαίσθητες ομάδες, όπως είδαμε προηγουμένως, παραθέτουμε συνοπτικά τους κανόνες προφύλαξης για όλους ανεξαιρέτως.
- Αποφεύγουμε την ηλιοθεραπεία.
- Εφόσον δεν υπάρχει κλιματιστικό στο χώρο, παραμένουμε σε σκιερά και δροσερά μέρη που δεν επικρατεί συνωστισμός.
- Αν βρισκόμαστε έξω, προτιμούμε τα άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, για να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
- Φοράμε καπέλο ή άλλο κάλυμμα από φυσικό υλικό, που να επιτρέπει καλό αερισμό του κεφαλιού.
- Προτιμούμε μόνο τα ελαφρά και μικρά γεύματα, με έμφαση στα φρούτα και τα λαχανικά και περιορίζουμε τα λιπαρά.
- Αποφεύγουμε το αλκοόλ, και πίνουμε άφθονα υγρά, κυρίως νερό και χυμούς φρούτων.
- Αν ιδρώνουμε έντονα, πρέπει να κάνουμε πρόσθετη λήψη αλατιού για να κρατηθεί το επίπεδο των υγρών στον οργανισμό μας.
- Αποφεύγουμε τις μετακινήσεις ή τα πολύωρα ταξίδια με διάφορα μέσα συγκοινωνίας, για όσο διαρκεί ο καύσωνας.
Βρέφη και μικρά παιδιά
Τα νεογνά πρέπει να τα ντύνουμε πολύ ελαφρά, με τα χέρια και τα πόδια τους να είναι ελεύθερα, και να μην τυλίγονται σε πάνες. Πρέπει να τους δίνουμε συχνά, εκτός από μητρικό γάλα, και άλλα υγρά, όπως χαμομήλι, νερό, κλπ.
Επιπλέον στα βρέφη και στα μεγαλύτερα παιδιά, απαιτείται να τρώνε περισσότερα χορταρικά και φρούτα, και πολύ λιγότερα λιπαρά. Επίσης τα παιδιά δεν πρέπει να παραμένουν στον ήλιο, και εφόσον κυκλοφορούμε έξω πρέπει να φορούν πάντα καπέλο.
Οι ηλικιωμένοι
Όπως αναφέρθηκε, το ζεστό και υγρό περιβάλλον είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους ηλικιωμένους. Επιβάλλεται να βρίσκονται σε χώρους με κλιματισμό, και σε καμία περίπτωση να μην παραμείνουν έξω και εκτεθούν στον καύσωνα.
Εφόσον δεν υπάρχει κλιματιστικό, τότε κατά τη διάρκεια των ζεστών ωρών της ημέρας το δωμάτιο πρέπει να είναι ερμητικά κλειστό, αφού όμως έχει δροσιστεί και μείνει ανοιχτό όλη τη νύχτα.
Σε γενικές γραμμές, αν έχουμε ηλικιωμένο άτομο στο σπίτι, καλό είναι να μην τον αφήσουμε μόνο του. Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να του εξασφαλίσουμε κάποιο άτομο για να τον φροντίσει, καθώς ανήκει στην πλέον επικίνδυνη ομάδα ανθρώπων που επηρεάζει ο καύσωνας.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι όσο μεγαλύτερης ηλικίας είναι ένα άτομο, τόσο λιγότερο αποτελεσματική είναι η δυνατότητα του οργανισμού να ρυθμίσει την θερμοκρασία του σώματός του.
Καύσωνας και αυτοκίνητο
Όπως και να το κάνουμε δεν θα σταματήσει η ζωή μας, ούτε θα αφήσουμε τις δουλειές μας επειδή ήρθε ο καύσωνας. Ως εκ τούτου, είναι βέβαιο ότι θα μπούμε στο αυτοκίνητο για να μετακινηθούμε. Όμως, η οδήγηση στον καύσωνα κρύβει και αυτή κινδύνους.
Όσοι οδηγούμε πολύ, θα έχουμε παρατηρήσει ότι το καλοκαίρι, ακόμη και αν έχουμε κλειστά τα παράθυρα, και ανοιχτό το air condition του αυτοκινήτου, είναι εύκολο να αποκτήσουμε το λεγόμενο "μαύρισμα του ταξιτζή".
Με άλλα λόγια, το μισό μας χέρι "μαυρίζει" σταδιακά εν είδει ηλιοθεραπείας, και το υπόλοιπο μέχρι τον ώμο παραμένει άσπρο καθώς καλύπτεται από το ρούχο.
Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει στο πρόσωπο μας, αλλά και σε άλλα μέρη του σώματος μας.
Έρευνες έδειξαν ότι η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο κατά την οδήγηση μπορεί να οδηγήσει σε ρυτίδες, σκλήρυνση του δέρματος, ακόμη και σε καρκίνο του δέρματος, επειδή το γυαλί που χρησιμοποιείται στα πλευρικά και τα πίσω παράθυρα των αυτοκινήτων προσφέρει ελάχιστη, ή καθόλου προστασία UVA.
Πόσο μάλιστα όταν υπάρχει καύσωνας και οι υψηλές θερμοκρασίες και η ακτινοβολία του ήλιου έχουν πιάσει "ταβάνι". Έτσι λοιπόν, είναι ζωτικής σημασίας να βάζουμε αντηλιακό πριν ξεκινήσουμε την οδήγηση, και να το ανανεώνουμε κάθε δυο ώρες περίπου. Αυτό ισχύει για όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Καύσωνας και τροφή
Όταν το κύμα του καύσωνα είναι παρατεταμένο, ενδέχεται να μας κοπεί η όρεξη, κάτι που θα μας κάνει να μην αισθανόμαστε καλά, και να νοιώθουμε αδυναμία.
Σε αυτή την περίπτωση, εκτός του ότι πρέπει να συνεχίσουμε να πίνουμε πολύ νερό, επιβάλλεται να προτιμήσουμε τις τροφές που θα μας βοηθήσουν να ανακάμψουμε από την αδυναμία με ευκολία, αλλά και να αποφύγουμε κάποιες άλλες.
Επιπλέον και σημαντικό, πρέπει να φροντίσουμε για την σωστή συντήρηση των τροφών κατά τη διάρκεια των περιόδων του καύσωνα, προκειμένου να μειώσουμε στο ελάχιστο την πιθανότητα κάποιας δηλητηρίασης από αλλοιωμένες τροφές.
Ποιες τροφές τρώμε
Παραθέτουμε συνοπτικά τις κυριότερες τροφές, που πρέπει να έχουμε προβλέψει να υπάρχουν στο ψυγείο μας, και αφού βεβαιωθούμε ότι είναι καθαρό, τακτοποιημένο, και έχει ρυθμιστεί στους 5°C και κάτω.
- Σαλάτες. Το μαρούλι, το αγγούρι, και το σέλινο αποτελούνται από πάνω από 95% νερό. Οι φράουλες και τα κολοκυθάκια περιέχουν επίσης πολύ νερό.
- Καρπούζι. Δεν είναι μόνο ότι είναι νόστιμο και απολαυστικό, είναι και ότι το καρπούζι περιέχει μια θρεπτική ουσία που ονομάζεται λυκοπένιο, που μπορεί να μας προστατεύσει από την αδυναμία αλλά και από την έκθεση στον ήλιο.
- Τσάι. Δεν είναι τυχαίο σε χώρες που κάνει παρατεταμένους καύσωνες, όπως Αφρική και Μέση Ανατολή, να πίνουν ζεστό τσάι για να καταπολεμήσουν την υπερβολική ζέστη. Το ρόφημα θα ρυθμίσει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τη θερμοκρασία του σώματός μας.
Ποιες αποφεύγουμε
- Αλκοόλ. Ότι χειρότερο για τον καύσωνα, καθώς εκτός των άλλων, λειτουργεί ως ισχυρό διουρητικό, που σημαίνει ότι κινδυνεύουμε από αφυδάτωση.
- Κρέας. Η πρωτεΐνη που βρίσκεται στο κρέας απαιτεί πολλή ενέργεια, δημιουργώντας μια θερμική διαδικασία που θα μας κάνει να ζεσταινόμαστε ακόμη περισσότερο, αλλά και να νοιώθουμε αδύναμοι.
- Μάνγκο, αγκινάρες, και σπαράγγια. Και οι τρεις αυτές τροφές δρουν ως ισχυρό διουρητικό, ακριβώς όπως και το αλκοόλ.
- Παγωτό. Ακούγεται υπερβολικό, ωστόσο, οι ειδικοί αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια του καύσωνα το παγωτό θα επιδράσει αρνητικά, καθώς προκαλεί την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, σε αντίθεση με το ζεστό τσάι που την εξισορροπεί.
Εσείς πώς αντιμετωπίζετε τον καύσωνα?
Όπως προβλέπουν οι μετεωρολόγοι, σύντομα στη χώρα μας θα έχουμε φλερτ με τους 40 βαθμούς, και έτσι ο επερχόμενος καύσωνας απαιτεί να είμαστε προετοιμασμένοι.
Αρκεί να θυμόμαστε ότι για να προστατέψουμε τον οργανισμό μας όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές, πρέπει να κρατάμε το σώμα μας δροσερό.
Αν θέλετε να μοιραστείτε την άποψη σας για το θέμα, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.