Πολλοί από εμάς βασίζονται σε ένα πρωινό φλιτζάνι καφέ ή μια τζούρα καφεΐνης το απόγευμα για να μας βοηθήσουν να περάσουμε τη μέρα. Η καφεΐνη είναι τόσο ευρέως διαθέσιμη που η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), λέει ότι περίπου το 80 τοις εκατό των ενηλίκων των ΗΠΑ λαμβάνουν κάποια μορφή καφεΐνης κάθε μέρα. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για την χωρά μας, για να μην πούμε ότι, ενδοχώρια, το αγαπημένο αφέψημα καταναλώνεται από το... 99% των ενηλίκων!
Καφεΐνη = Διέγερση
Η ουσία της συγκεκριμένης... ουσίας είναι όμως ότι η καφεΐνη κάνει πολλά περισσότερα από το να σας κρατά ξύπνιους. Είναι ένα διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει το σώμα σας με πολλούς τρόπους. Γνωρίζοντας όλα τα συμπτώματα της καφεΐνης και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της στο σώμα σας μπορεί να σας κάνει να το ξανασκεφτείτε αν θα πιείτε το τέταρτο φλιτζάνι καφέ σήμερα.
Η καφεΐνη δεν παρέχει καμία θρεπτική αξία από μόνη της. Στην καθαρή μορφή της είναι άγευστη, οπότε δεν θα καταλαβαίνατε ποτέ αν υπάρχει και στο φαγητό σας. Ακόμη και ορισμένα φάρμακα μπορεί να περιέχουν καφεΐνη εν αγνοία σας. Αυτό το συστατικό προκαλεί σχεδόν πάντα κάποια συμπτώματα. Φυσικά, σας κάνει να αισθάνεστε πιο ενεργητικοί, αλλά με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα στέρησης.
Σύμφωνα με την φημισμένη Mayo Clinic, είναι ασφαλές για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες να καταναλώνουν έως και 400 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης την ημέρα. Λάβετε υπόψη ότι ένα φλιτζάνι καφέ τυπικού μεγέθους είναι οκτώ ουγκιές. Εάν χρησιμοποιείτε μια κούπα ή φτιάχνετε το προϊόν σας σε ένα καφενείο, το πιθανότερο είναι ότι πίνετε 16 ουγκιές ή περισσότερο, πιάνετε λοιπόν καθημερινά το ανώτερο όριο ασφάλειας, επομένως η ανάγνωση των ετικετών είναι σημαντική. Καθώς καταναλώνετε την ίδια ποσότητα καφεΐνης σε καθημερινή βάση, το σώμα σας αναπτύσσει ανοχή σε αυτήν. Άλλοι παράγοντες όπως η ηλικία, η μάζα του σώματος και η γενική υγεία σας μπορούν επίσης να καθορίσουν την ανοχή σας στην καφεΐνη. Εάν θέλετε να μειώσετε την ποσότητα καφεΐνης που λαμβάνετε, είναι καλύτερο να μειώσετε την κατανάλωση σιγά-σιγά.
Κεντρικό νευρικό σύστημα και καφεΐνη
Η καφεΐνη δρα ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Όταν φτάσει στον εγκέφαλό σας, το πιο αξιοσημείωτο σύμπτωμα που προκαλεί είναι η άμεση εγρήγορση. Θα αισθάνεστε πιο ξύπνιοι και λιγότερο κουρασμένοι, αναπόφευκτα λοιπόν είναι ένα κοινό συστατικό σε φάρμακα για τη θεραπεία ή τη διαχείριση της υπνηλίας, των πονοκεφάλων και των ημικρανιών. Μελέτες έχουν επίσης βρει ότι οι άνθρωποι που πίνουν καφέ τακτικά έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ και άνοια ενώ μειώνει τον κίνδυνο αυτοκτονίας κατά 45%.
Αυτά τα οφέλη περιορίζονται σε άτομα που πίνουν καφέ "υψηλών οκτανίων" και όχι ντεκαφεϊνέ. Μερικοί άνθρωποι θεωρούν ότι ο καφές είναι ένα υγιεινό ποτό, αλλά όπως τα περισσότερα τρόφιμα, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Για παράδειγμα, η υπερβολική ποσότητα καφεΐνης μπορεί να σας προκαλέσει πονοκεφάλους. Αυτό συνδέεται κυρίως με την απόσυρση της από το σώμα, τουτέστιν το γνωστό στερητικό σύνδρομο. Τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου σας συνηθίζουν στις επιδράσεις της καφεΐνης, οπότε αν σταματήσετε ξαφνικά να καταναλώνετε καφεΐνη, μπορεί να προκληθεί πονοκέφαλος. Άλλα συμπτώματα της στέρησης καφεΐνης περιλαμβάνουν ανησυχία, ευερεθιστότητα και υπνηλία. Σε μερικούς ανθρώπους, η ξαφνική απόσυρση μπορεί να προκαλέσει ταραχή και τρόμο. Αν και είναι εξαιρετικά σπάνιο, είναι επίσης πιθανό να πάρετε υπερβολική δόση καφεΐνης. Τα συμπτώματα υπερδοσολογίας περιλαμβάνουν σύγχυση, παραισθήσεις και εμετό.
Η υπερδοσολογία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε θάνατο λόγω σπασμών. Η υπερδοσολογία συμβαίνει με την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφεΐνης, πιο συχνά από ενεργειακά ποτά ή χάπια αδυνατίσματος. Έως και 400 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης θεωρούνται ασφαλή άρα δεν θα έχετε πρόβλημα αν καταναλώσετε έως 4 φλιτζάνια καφέ, αν και η ποσότητα καφεΐνης στα ποτά ποικίλλει ευρέως.
Πεπτικό και απεκκριτικό σύστημα
Η καφεΐνη αυξάνει την ποσότητα του οξέος στο στομάχι σας και μπορεί να προκαλέσει καούρα ή στομαχικές διαταραχές. Η επιπλέον καφεΐνη δεν αποθηκεύεται στο σώμα σας. Το συκώτι την επεξεργάζεται και εξέρχεται μέσω των ούρων σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορεί να έχετε αυξημένη ούρηση λίγο μετά την κατανάλωση καφεΐνης. Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα στο στομάχι, όπως παλινδρόμηση οξέος ή έλκη, ρωτήστε το γιατρό σας εάν είναι εντάξει για εσάς να προσλαμβάνετε καφεΐνη.
Κυκλοφορικό και αναπνευστικό σύστημα
Η καφεΐνη απορροφάται από το στομάχι σας. Φτάνει στα υψηλότερα επίπεδά της στην κυκλοφορία του αίματός σας μέσα σε μία ή δύο ώρες. Η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή σας πίεση για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτή η επίδραση πιστεύεται ότι αποδίδεται είτε σε αύξηση της αδρεναλίνης είτε σε προσωρινό μπλοκάρισμα των ορμονών που με φυσικό τρόπο διευρύνουν τις αρτηρίες σας. Στους περισσότερους ανθρώπους, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη επίδραση στην αρτηριακή πίεση, αλλά εάν έχετε ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς, η καφεΐνη μπορεί να κάνει την καρδιά σας να δουλεύει εντατικότερα.
Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) ή προβλήματα που σχετίζονται με την καρδιά, ρωτήστε το γιατρό σας εάν η καφεΐνη είναι ασφαλής για εσάς. Η υπερβολική δόση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει γρήγορο ή ακανόνιστο καρδιακό παλμό και αναπνευστικά προβλήματα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η υπερβολική δόση καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο λόγω σπασμών ή ακανόνιστου καρδιακού παλμού.
Σκελετικό και μυϊκό σύστημα
Η καφεΐνη σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση και το μεταβολισμό του ασβεστίου. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην αραίωση των οστών (οστεοπόρωση). Εάν καταναλώνετε υπερβολική ποσότητα, η καφεΐνη μπορεί επίσης να προκαλέσει συσπάσεις των μυών σας. Εάν αντιμετωπίζετε στέρηση καφεΐνης, ένα σύμπτωμα της μπορεί να είναι ο μυϊκός πόνος.
Αναπαραγωγικό σύστημα και καφεΐνη
Η καφεΐνη ταξιδεύει μέσα στην κυκλοφορία του αίματος και περνά στον πλακούντα. Δεδομένου ότι είναι διεγερτική ουσία, μπορεί να προκαλέσει αύξηση του καρδιακού παλμού και του μεταβολισμού του μωρού σας. Η υπερβολική ποσότητα καφεΐνης μπορεί επίσης να προκαλέσει επιβράδυνση της εμβρυϊκής ανάπτυξης και αυξημένο κίνδυνο αποβολής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, λίγη καφεΐνη είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σύμφωνα με την κλινική Mayo, θα πρέπει να περιορίσετε την κατανάλωση καφεΐνης μεταξύ 200 και 300 χιλιοστόγραμμων την ημέρα εάν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι μεγάλες ποσότητες καφεΐνης μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή οιστρογόνων και τον μεταβολισμό που απαιτούνται για τη σύλληψη. Πείτε μας την άποψη σας για την καφεΐνη και την επίδραση της στα σχόλια της δημοσίευσης.