Pink Floyd: Το πιο επίκαιρο άλμπουμ τους

Ο λόγος για το άλμπουμ “Animals” των Pink Floyd, το οποίο κυκλοφόρησε το 1977 και τάραξε τα νερά  της εποχής με το νεωτεριστικό ύφος και τα επαναστατικά του μηνύματα.

Οι Pink Floyd, επηρεασμένοι από τα δυστοπικά μυθιστορήματα του Όργουελ, «1984» και «Η Φάρμα των Ζώων», σχολίασαν με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής, κατακρίνοντας τη διαφθορά και τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ ταυτόχρονα εξέφρασαν την απόλυτη αντίθεσή τους στη σιωπηρή επιβολή ολοκληρωτικών καθεστώτων. Παρά το γεγονός ότι το άλμπουμ κυκλοφόρησε περισσότερα από 40 χρόνια πριν, σήμερα εμφανίζεται προφητικό και πιο επίκαιρο από ποτέ.

Το άλμπουμ «Animals» απαρτίζεται, συνολικά, από πέντε μουσικά κομμάτια:

1. Pigs on the Wing 1
2. Dogs
3. Pigs (Three Different Ones)
4. Sheep
5. Pigs on the Wing 2

Το «Pigs On The Wing» χωρίζεται σε δύο μέρη, τα «Part One» και «Part Two», τα οποία αποτελούν μουσική εισαγωγή και επίλογο του άλμπουμ, αντίστοιχα. Το ίδιο ξεκινά με το «Pigs On The Wing (Part One)», μια σύντομη μπαλάντα που μιλά για δύο απαθείς ψυχές χαμένες σε έναν θλιβερό κόσμο πλήξης και πόνου, φοβούμενες την άρχουσα τάξη. Λίγο αργότερα, ο επίλογος του άλμπουμ γράφεται με το «Pigs On The Wing (Part Two)», μετατρέποντας τον αρχικό αφηγητή σε μία φωνή συμπόνιας και προστασίας ενάντια στην καταπίεση που ασκεί η ελίτ.

Συνοπτικά, κάθε μουσικό κομμάτι του άλμπουμ αφορά ένα συγκεκριμένο ζώο το οποίο φαίνεται να αντιπροσωπεύει μία κοινωνική τάξη, με τα γουρούνια να αντιστοιχούν στην άρχουσα τάξη, τα σκυλιά σε ανώτερες κοινωνικές ή οικονομικές θέσεις της ελίτ (επιχειρηματίες, τραπεζίτες, στρατιωτικούς κ.ά.) και τα πρόβατα στην εργατική τάξη. Παρά το προφανές νόημα πίσω από κάθε μουσικό κομμάτι, οι Pink Floyd έχουν αφήσει περιθώρια προσωπικής ερμηνείας των στίχων τους.

Pigs (Three Different Ones)

Τρία διαφορετικά γουρούνια. Οι πρώτοι στους οποίους γίνεται αναφορά είναι τα πολιτικά πρόσωπα. Ακουμπούν με το χέρι την καρδιά τους, προσποιούμενοι ότι νοιάζονται για τον άνθρωπο («And when your hand is on your heart, you're nearly a good laugh. Almost a joker»), ενώ στην πραγματικότητα ο εαυτός τους είναι το μόνο πράγμα για το οποίο ενδιαφέρονται.

Το δεύτερο πρόσωπο στο οποίο γίνεται έμμεση αναφορά είναι η Μάργκαρετ Θάτσερ, λόγω της οικονομικής πολιτικής που ακολούθησε, η οποία περιλάμβανε την επιβεβλημένη μετάβαση στην ιδιωτικοποίηση. Το τρίτο πρόσωπο στο οποίο γίνεται αναφορά, αυτή τη φορά άμεση, είναι η Mary Whitehouse, μία βρετανίδα ακτιβίστρια και καθηγήτρια σεξουαλικής αγωγής. Η ίδια, απέρριπτε τον κοινωνικό φιλελευθερισμό λόγω των συντηρητικών της απόψεων και των οπισθοδρομικών της πεποιθήσεων, οι οποίες έρχονταν σε άμεση σύγκρουση με τους υποστηρικτές της σεξουαλικής επανάστασης, του φεμινισμού και της LGBTQ+ κοινότητας.

«Ha, ha, charade you are!»: Κοινό όλων των προσώπων αυτών είναι η υποκρισία - προσποιούμενοι την αγάπη και την υποστήριξή τους προς το λαό, εξυπηρετούν τα προσωπικά τους συμφέροντα.

Dogs

Το δεύτερο κομμάτι του άλμπουμ αναφέρεται σε μέλη των ανώτερων κοινωνικών τάξεων και σε όσους διδάχθηκαν από τα «γουρούνια» ότι πρέπει να «μαχαιρώσουν πισώπλατα» προκειμένου να ανελιχθούν επί πτωμάτων. Με μία συνεχή εναλλαγή, οι στίχοι προσομοιάζουν τα πρόσωπα αυτά με σκύλους, οι οποίοι πρέπει να «πατούν στις μύτες» προκειμένου να μην ακουστούν, καθώς αναζητούν «φρέσκο κρέας».

Τότε, σειρά θα έχει η προδοσία του θύματος, το πισώπλατο μαχαίρωμα σε κάποια ανύποπτη στιγμή αφού πρώτα, η εμπιστοσύνη θα έχει κερδηθεί με μικρές, μελετημένες κινήσεις, όπως μία δυναμική χειραψία, ένα χαμόγελο γεμάτο αυτοπεποίθηση ή ένα επιβλητικό βλέμμα. Όσο περνούν τα χρόνια, ωστόσο, το βάρος θα αυξάνεται - αυτός ο τρόπος ζωής θα φαντάζει ολοένα και πιο δύσκολος.

Και τότε, όταν το τέλος έρθει, κάθε επιχειρηματίας, τραπεζίτης, στρατιωτικός που έζησε με αυτόν τον τρόπο θα συνειδητοποιήσει πως η πορεία της ζωής του υπήρξε μάταιη. Το τέλος του θα είναι μοναχικό («Just another sad old man all alone and dying of cancer»), καθώς το δυσβάσταχτο βάρος των δικών του σφαλμάτων και ενοχών τον καταπλακώνει, παρασύροντάς τον σε μία ασφυκτική κάθοδο προς την αποτελμάτωση.

Παρόλα αυτά, κατά την διάρκεια της καριέρας του, υπήρξαν μικρές στιγμές κατά τις οποίες ο σκύλος αμφισβήτησε τον εαυτό του, αναρωτήθηκε αν είναι πιόνι, θύμα των ανωτέρων του: «I gotta admit that I'm a little bit confused. Sometimes it seems to me as if I'm just being used. Gotta stay awake, gotta try and shake off this creeping malaise. If I don't stand my own ground, how can I find my way out of this maze?». Ωστόσο, η αμφισβήτηση αυτή δεν διαρκεί πολύ.

Καταφέρνει να πείσει τον εαυτό του ότι πράττει το σωστό, επαναλαμβάνοντας ότι κανείς δεν είναι τέλειος και πως δεν υπάρχουν πραγματικοί φίλοι, για αυτό και ο ίδιος δεν έχει εξάλλου. Όμως ποιοι επιλέγονται για το ρόλο του σκύλου; Οι φοβισμένοι, οι αδύναμοι, οι αφελείς - εκείνοι εκπαιδεύονται καλύτερα («Who was born in a house full of pain? Who was trained not to spit in the fan? Who was told what to do by the man? Who was broken by trained personnel?) και αισθάνονται περήφανοι καθώς δέχονται την λειψή επιβράβευση για τις υπηρεσίες τους («Who was fitted with collar and chain? Who was given a pat on the back?).

Οι συνέπειες της εκπαίδευσης, ωστόσο, δεν είναι εκείνες που ήλπιζε. Ο σκύλος απομακρύνεται από την αγέλη του, γίνεται εγωιστής και ωφελιμιστής. Ακολουθεί η αποξένωση από αγαπημένα του πρόσωπα, η κατάκριση και ο αποκλεισμός του. Το γεγονός αυτό, τον κάνει να συνειδητοποιήσει ότι δεν υπήρξε ποτέ κύριος του εαυτού του, αλλά υπάκουε επί χρόνια σε εντολές. Ο θάνατος του είναι μοναχικός (Who was found dead on the phone?), καθώς το βάρος των πράξεων του τον οδήγησε στην αυτοκαταστροφή (Who was dragged down by the stone?).

Sheep

Πηγή εικόνας: www.ultimateclassicrock.com​

​