Η πρόκριση του ΠΑΟΚ επί της Γάνδης με 2 νίκες στα μεταξύ τους παιχνίδια (1-0 στο πρώτο παιχνίδι της Τούμπας και 2-1 στην ρεβάνς της Ghelamco Arena) για την φάση των 16 για την νεοσύστατη διοργάνωση της UEFA, το Europa Conference League, έδωσε το δικαίωμα σε ελληνική ομάδα να αγωνιστεί έπειτα από 19 χρόνια σε προημιτελική φάση ευρωπαϊκής διοργάνωσης.
ΑΕΛ: Η ποδοσφαιρική εξέγερση του θεσσαλικού κάμπου πριν από 34 χρόνια
Εμείς δεν θα ασχοληθούμε μόνο με τον φετινό ΠΑΟΚ, αλλά κυρίως με τις 16 προηγούμενες φορές που ελληνικοί σύλλογοι βρέθηκαν να φτάσουν τόσο ψηλά σε ευρωπαϊκή διοργάνωση ποδοσφαίρου με σημαντικότερη απ' όλες την συμμετοχή του Παναθηναϊκού στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης το 1971, απ' όπου ηττήθηκε από τον Άγιαξ. Το αφιέρωμα του LifeSteps θα ολοκληρωθεί σε 4 μέρη.
ΑΕΚ 1968-1969 (προημιτελική φάση Κυπέλλου Πρωταθλητριών)
Το ταξίδι μας στον χρόνο ξεκινά από την σεζόν 1968-69 και συγκεκριμένα από την ΑΕΚ η οποία διέθετε αξιόλογα ονόματα στο ρόστερ της όπως τον Στέλιο Σεραφείδη, τον Φώτη Μπαλόπουλο, τον Μίμη Παπαϊωάννου και πολλούς άλλους. Η πρώτη αντίπαλος των κιτρινόμαυρων ήταν η Ζενές Ες από το Λουξεμβούργο, την οποία κατάφερε να αποκλείσει με συνολικό σκορ 5-3, χάρη στην νίκη τους με 3-0 στο πρώτο ματς της Νέας Φιλαδέλφειας.
Επόμενο εμπόδιο για την ΑΕΚ ήταν η δανέζικη Ακαντέμισκ που στον πρώτο αγώνα επί ελληνικού εδάφους δεν κατάφερε να επικρατήσει της δεύτερης, με τις δύο ομάδες να μένουν στο 0-0. Τελικά στις 27 Νοεμβρίου 1968 η ΑΕΚ, μήνες μετά τον θρίαμβό της στο μπάσκετ επί της Σλάβια Πράγας, κατάφερε να γίνει η πρώτη εκπρόσωπος της χώρας μας σε οκτάδα ευρωπαϊκής διοργάνωσης ποδοσφαίρου, χάρη στην εκτός έδρας νίκη της επί της Ακαντέμισκ στην Κοπεγχάγη με γκολ των Σταματιάδη και Παπαϊωάννου.
Η κλήρωση των προημιτελικών για τους κιτρινόμαυρους ήταν αρκετά βατή αφού τους έτυχε η τσεχοσλοβάκικη Σπάρτακ Τρνάβα, αποφεύγοντας έτσι σκληρά ονόματα όπως Άγιαξ, Σέλτικ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Μπενφίκα. Όμως οι αναμετρήσεις μεταξύ της ΑΕΚ και της Σπάρτακ Τρνάβα δεν είχαν ευνοϊκή κατάληξη για την ελληνική ομάδα.
Στο πρώτο ματς του Antona Malatinského Stadion η ΑΕΚ ηττήθηκε με 2-1 από τους σκληροτράχηλους Τσεχοσλοβάκους, ελπίζοντας σε πρόκριση στα ημιτελικά της διοργάνωσης στην ρεβάνς του σταδίου της Νέας Φιλαδέλφειας.
Σ' ένα ματς γιορτή για τους κιτρινόμαυρους, η ΑΕΚ δεν κατάφερε να ανατρέψει το εις βάρος της σκορ του πρώτου αγώνα, μένοντας στο 1-1 κόντρα σε μία ομάδα που χαρακτηριζόταν για το αμυντικό της παιχνίδι. Η τότε πορεία της ΑΕΚ ήταν προπομπός για λαμπρότερες πορείες των ελληνικών ομάδων στην Ευρώπη.
Η πρώτη εκπρόσωπος της Ελλάδας στη φάση των 8 της πρώτης τη τάξει ευρωπαϊκής διοργάνωσης. (πηγή φωτογραφίας: kitrinomavro.gr)
Παναθηναϊκός 1970-1971 (Τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών)
Εν συνεχεία του αφιερώματός μας ακολουθεί η εντυπωσιακή πορεία του Παναθηναϊκού στο Κύπελλο Πρωταθλητριών της σεζόν 1970-1971 η οποία σταμάτησε στον τελικό του Γουέμπλεϊ και συνάμα το σημαντικότερο επίτευγμα ελληνικής ομάδας στο ποδόσφαιρο μέχρι στιγμής.
Οι πράσινοι ξεκίνησαν την σεζόν με τον Φέρεντς Πούσκας στο τιμόνι τους, ενώ υπήρχαν ιστορικά ονόματα στο ρόστερ της ομάδας το οποίο ήταν 100% ελληνικό. Το ταξίδι του Παναθηναϊκού για το Γουέμπλεϊ ξεκίνησε από την πόλη Ες του Λουξεμβούργου όπου κέρδισε την τοπική Ζενές με 2-1.
Στον επαναληπτικό της Λεωφόρου, ο Παναθηναϊκός δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα αφού σκόρπισε στους 5 ανέμους την ομάδα του Λουξεμβούργου, η οποία δεν πρόβαλε καμία αντίσταση στους πράσινους. Στην επόμενη φάση της διοργάνωσης, ο Παναθηναϊκός αντιμετώπισε την κάτοχο του Κυπέλλου Κυπελλούχων την προηγούμενη σεζόν, Σλόβαν Μπρατισλάβας, όπου με μία νίκη επί των Τσεχοσλοβάκων στην Λεωφόρο με 3-0 σφράγισε την πρόκριση για τα προημιτελικά.
Για την ιστορία, η ρεβάνς της Μπρατισλάβας έληξε με σκορ 2-1 υπέρ της Σλόβαν, αλλά δεν στέρησε το δικαίωμα στο όνειρο για την ομάδα του Πούσκας. Στον προημιτελικό γύρο η Έβερτον βρέθηκε στον δρόμο των πράσινων, οι οποίοι πανηγύρισαν την ισοπαλία τους με 1-1 στο Goodison Park που τους έδωσε μισή πρόκριση. Τα γκολ της αναμέτρησης στο αγγλικό γήπεδο πέτυχαν ο Αντωνιάδης στο 81 και ο Τζόνσον στο 90 για την Έβερτον.
Στην ρεβάνς της 24ης Μαρτίου 1971 στο γήπεδο της Λεωφόρου, ο Παναθηναϊκός στάθηκε στο ύψος του απέναντι στην ισχυρή Έβερτον, πανηγυρίζοντας σαν νίκη το τελικό 0-0. Το τελικό σφύριγμα του Γάλλου διαιτητή Ελιές ήταν το έναυσμα για τους πανηγυρισμούς των φίλων του τριφυλλιού που είχαν ως επίκεντρο το ιστορικό σιντριβάνι της Πλατείας Ομονοίας.
Για να βρεθεί στον τελικό του Γουέμπλεϊ, ο Παναθηναϊκός έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο του Ερυθρού Αστέρα, από τον οποίο δέχτηκε σκληρή ήττα στο Μαρακανά του Βελιγραδίου με 4-1, με τον Όστοϊτς να σημειώνει χατ-τρικ για λογαριασμό των Γιουγκοσλάβων.
Στον επαναληπτικό της Λεωφόρου ο Παναθηναϊκός επικρατεί με 3-0 εις βάρος του Ερυθρού Αστέρα, με δύο γκολ του Αντωνιάδη (2ο και 54ο λεπτό) και του Καμάρα (63), το οποίο πανηγυρίστηκε έξαλλα από όσους βρέθηκαν στις κερκίδες του γηπέδου και όχι μόνο.
Χάρη στο εκτός έδρας γκολ που πέτυχε ο Καμάρας στο πρώτο ματς του Βελιγραδίου, ο Παναθηναϊκός προκρίθηκε στον τελικό της 2ας Ιουνίου στο Γουέμπλεϊ. Η ισχυρή ομάδα του Άγιαξ ήταν αυτή που επικράτησε τελικά με 2-0 υπέρ των Ολλανδών στο ματς που πήρε χώρα στο ιστορικό αγγλικό γήπεδο.
Άλκης Καμπανός: Ένα άρθρο εις μνήμην του αδικοχαμένου νεαρού
Παρά την ήττα του στον τελικό του Γουέμπλεϊ, ο Παναθηναϊκός έγραψε ιστορία ως φιναλίστ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, με την ομάδα του 1971 να είναι η μοναδική μέχρι σήμερα που να έχει καταφέρει να φτάσει τόσο ψηλά. Για την πορεία του τριφυλλιού εκείνη την σεζόν ο Μίμης Δομάζος δήλωσε: «Παρότι δεν σηκώσαμε το Κύπελλο, νιώσαμε όλοι υπερήφανοι. Είχαμε πετύχει έναν άθλο. Το όνομα της χώρας μας ακούστηκε σε όλη τη Γη. Μακάρι να ξαναβρεθεί κι άλλη ελληνική ομάδα, να πετύχει αυτό τον θρίαμβο». Πηγή δηλώσεων του κ. Δομάζου: https://www.sansimera.gr/articles/147
Οι σκόρερ, ο διαιτητής του τελικού του Γουέμπλεϊ και οι ενδεκάδες των δύο μονομάχων ήταν οι εξής:
Σκόρερ: Βαν Ντάικ (5'), Καψής (85' - αυτογκόλ).
Διαιτητής: Τέιλορ (Αγγλία)
ΑΓΙΑΞ: Στούι, Βάσοβιτς, Σουρμπίρ,Χουλσόφ, Κρολ, Χάαν, Μιούρεν, Μπλάνκεμπουργκ (46'), Νέεσκενς, Κάιζερ, Κρόιφ, Βαν Ντάικ. προπ. Ρίνους Μίχελς.
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Οικονομόπουλος, Τομαράς, Σούρπης, Καμάρας, Βλάχος, Ελευθεράκης, Καψής, Δομάζος, Φυλακούρης, Γραμμός, Αντωνιάδης. προπ. Φέρεντς Πούσκας.
Η αρμάδα του Φέρεντς Πούσκας που έφτασε μέχρι τον τελικό του Γουέμπλεϊ το 1971
ΠΑΟΚ 1973-1974 (προημιτελικά Κυπέλλου Κυπελλούχων)
Η παρουσία του ΠΑΟΚ στην προημιτελική φάση του Κυπέλλου Κυπελλούχων πριν από 48 χρόνια ήταν η πρώτη και η τελευταία εμφάνιση του Δικεφάλου του Βορρά στο top 8 μίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης μέχρι το βράδυ της 18ης Μαρτίου 2022 όπου απέκλεισε την Γάνδη για τους 16 του UEFA Europa Conference League.
Πρωτεργάτης της τότε πορείας του ΠΑΟΚ στο Κυπελλούχων ήταν ο Άγγλος Λες Σάνον και σημαντικά πρόσωπα του ρόστερ του Δικεφάλου του Βορρά ήταν ο αρχηγός της ομάδας Γιώργος Κούδας, ο Κούλης Αποστολίδης, ο Σταύρος Σαράφης, ο Φιλώτας Πέλλιος, ο Αχιλλέας Ασλανίδης και πολλοί άλλοι, μεταξύ των οποίων ο τέως προπονητής της Εθνικής μας ομάδας και αρκετών ελληνικών συλλόγων, Άγγελος Αναστασιάδης.
Στον πρώτο γύρο, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε τη Λέγκια Βαρσοβίας, σημειώνοντας ισοπαλία 1-1 στο ματς της Πολωνικής πρωτεύουσας και νίκη 1-0 στο γήπεδο της Τούμπας. Στον δεύτερο γύρο ο ΠΑΟΚ κληρώθηκε με την γαλλική Λυών. Στο πρώτο ματς που διεξήχθη στο Ζερλάν, ο ΠΑΟΚ παρά την απουσία του Κούδα δεν πτοήθηκε και απέσπασε ισοπαλία 3-3 απέναντι στην γαλλική ομάδα.
Ο επαναληπτικός της Τούμπας έγινε μπροστά σε 35000 θεατές με τον Δικέφαλο του Βορρά να παίρνει μια θριαμβευτική πρόκριση απέναντι στους Γάλλους με 4-0 χάρη στα 2 γκολ του Παρίδη, το εύστοχο χτύπημα πέναλτι του Αχιλλέα Ασλανίδη και άλλο ένα τέρμα του Τερζανίδη.
Η πορεία του ΠΑΟΚ σταμάτησε στα προημιτελικά αφού η Μίλαν ήταν σκληρό καρύδι και δεν επέτρεψε μια περαιτέρω διάκριση εκείνη την εποχή για το συγκρότημα του Σάνον. Η ήττα στο Σαν Σίρο με 3-0 δεν άφησε περιθώρια στους παίκτες του Δικεφάλου να ανατρέψουν την εις βάρος τους κατάσταση στον επαναληπτικό της Τούμπας, ο οποίος έληξε ισόπαλος 2-2.
Η ομάδα του ΠΑΟΚ τη σεζόν 1973-1974, η οποία έφτασε μέχρι τα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων. πηγή φωτογραφίας: aspromavresistories.blogspot.com
AEK 1976-1977 (ημιτελικά Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ)
Η πορεία της ΑΕΚ την περίοδο 1976-77 παραμένει η σημαντικότερη πορεία των κιτρινόμαυρων στην Ευρώπη μέχρι σήμερα. Ο τότε πρόεδρος της ΑΕΚ, ο Λουκάς Μπάρλος κατάφερε να επενδύσει αρκετά στην ομάδα που κατείχε, έχοντας στο ρόστερ της παίκτες όπως τον Στεργιούδα, τον Ιντζόγλου, τον Λάκη Νικολάου, τον Χρήστο Αρδίζογλου, τον Τάκη Νικολούδη, τον Θωμά Μαύρο, τον Μίμη Παπαϊωάννου και άλλους.
Η πρώτη ομάδα που έτυχε να αντιμετωπίσουν οι κιτρινόμαυροι ήταν η Ντιναμό Μόσχας. Στο πρώτο παιχνίδι στη Νέα Φιλαδέλφεια η ΑΕΚ επικρατεί των Σοβιετικών με 2-0 έχοντας ένα προβάδισμα 2 τερμάτων για τον επαναληπτικό της Μόσχας. Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1976, η ΑΕΚ παίρνει μία δραματική πρόκριση στην παράταση, παρά την ήττα της με 2-1 χάρη στην ψύχραιμη εκτέλεση πέναλτι του Τάσου Κωνσταντίνου στο 120'.
Για τον Β΄ γύρο του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, η ΑΕΚ θα τεθεί αντιμέτωπη με την αγγλική Ντέρμπι Κάουντι των Ρόι ΜακΦάρλαντ, Λέιτον Τζέιμς, Άρτσι Γκέμιλ και Τσάρλι Τζώρτζ. Στην πρώτη αναμέτρηση μεταξύ των δύο ομάδων στο στάδιο της Νέας Φιλαδέλφειας, η ΑΕΚ επικρατεί των Άγγλων με το ίδιο σκορ, που είχε κερδίσει ένα γύρο πριν την Ντιναμό Μόσχας με δύο γκολ του Βάλτερ Βάγκνερ.
Η ρεβάνς της Αγγλίας ήταν αρκετά δραματική έτσι ώστε να εξασφαλίσει η ΑΕΚ την πρόκριση μέσα στο γήπεδο της Ντέρμπι. Μετά από 53 λεπτά αγώνα δίχως να σημειωθούν τέρματα, η Ντέρμπι άνοιξε το σκορ με τον Τσάρλι Τζώρτζ. Έντεκα λεπτά αργότερα, η ΑΕΚ ισοφαρίζει με έναν κεραυνό του Τάκη Νικολούδη. Δεκατρία λεπτά πριν την λήξη του αγώνα, η Ένωση πήρε το προβάδισμα με γκολ του Τάσου Κωνσταντίνου, ενώ επέκτεινε το προβάδισμα της στο 85' με τον Βάγκνερ. Το μόνο που κατάφερε η Ντέρμπι Κάουντι ήταν να μειώσει με τον Ρίοχ στο 88'.
Η λήξη του αγώνα βρήκε τους παίκτες της ΑΕΚ μαζί με 5000 φίλους της Ένωσης που ήταν κοντά στην ομάδα τους, να πανηγυρίζουν την πρόκρισή της στην επόμενη φάση του θεσμού χάρη στην δεύτερη της νίκη επί της Ντέρμπι. Για να βρεθεί στα προημιτελικά του ΟΥΕΦΑ, η ΑΕΚ έπρεπε να περάσει το εμπόδιο του Ερυθρού Αστέρα.
Την παραμονή της Αγίας Αικατερίνης του 1976, η ΑΕΚ πετυχαίνει την τρίτη της σερί νίκη στην διοργάνωση, επικρατώντας εντός έδρας των Γιουγκοσλάβων με 2-0 καθαρίζοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα στο πρώτο 45λεπτο της συνάντησης χάρη σε γκολ των Παπαϊωάννου και Μαύρου στο 18ο και 26ο λεπτό αντίστοιχα.
Δύο εβδομάδες αργότερα η ΑΕΚ ηττάται στο Βελιγράδι με 3-1 χάρη στο εκτός έδρας γκολ του Βάγκνερ, το οποίο ήταν αρκετό για να δώσει το εισιτήριο για τα προημιτελικά της διοργάνωσης. Το αποτέλεσμα της κλήρωσης αναγκάζει την ΑΕΚ να ξανατεθεί αντιμέτωπη με αγγλική ομάδα και συγκεκριμένα την ΚΠΡ (Κουΐνς Πάρκ Ρέιντζερς).
Στο Loftus Road η Ένωση πέρασε ένα εφιαλτικό 90λεπτο αφού ηττήθηκε με 3-0 από την ανώτερη εκείνου του ματς ΚΠΡ. Δεκατέσσερα βράδια έπειτα από την πανωλεθρία του Λονδίνου, όσοι βρέθηκαν στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας ήλπιζαν σε ένα θαύμα. Το επιθετικό παιχνίδι της ΑΕΚ άρχισε να καρποφορεί όταν στο 11ο λεπτό του αγώνα, ο Θωμάς Μαύρος έκανε ένα δυνατό σουτ που κατέληξε στα δίχτυα του Φιλ Παρκς.
Στο 65ο λεπτό ο Μαύρος σημειώνει το δεύτερο τέρμα της ΑΕΚ και συνάμα προσωπικό του, με τους 35000 Ενωσίτες που ήσαν εκείνο το βράδυ στο στάδιο της Νέας Φιλαδέλφειας να πιστεύουν στο θαύμα. Εντέλει, η ΑΕΚ καταφέρνει να ισοφαρίσει το σκορ με το οποίο ηττήθηκε στο Λονδίνο, με γυριστή κεφαλιά του Παπαϊωάννου 8 λεπτά πριν την λήξη της κανονικής διάρκειας.
Χάρη στην μισή ανατροπή της Ένωσης, το ματς οδηγήθηκε στην παράταση, στην οποία δεν άλλαξε τίποτα σημαντικό πλην του τερματοφύλακα των κιτρινόμαυρων όπου ο Χρηστίδης πέρασε στην θέση του Στεργιούδα, με τον πρώτο να αναλαμβάνει να προστατέψει την εστία της ΑΕΚ στην ψυχοφθόρο διαδικασία των πέναλτι.
Μετά από 15 εκτελέσεις πέναλτι εκ των οποίων τα 13 ήταν εύστοχα, ο Ντέϊβιντ Γουέμπ της ΚΠΡ είναι ο όγδοος παίκτης της αγγλικής ομάδας που στέκεται απέναντι στον Χρηστίδη. Όμως ο Άγγλος θα αναγκάσει τον τερματοφύλακα της Ένωσης να αποκρούσει το πέναλτι, στέλνοντας την ΑΕΚ στους τέσσερις του ΟΥΕΦΑ. Εντωμεταξύ οι φίλοι των κιτρινόμαυρων σε όλη την Ελλάδα δεν κοιμήθηκαν εκείνο το βράδυ λόγω της μεγάλης πρόκρισης.
Η κλήρωση φέρνει στο δρόμο της Ένωσης την μεγάλη Γιουβέντους των Τζοφ, Σιρέα, Ταρντέλι, Μπονισένια και Μπέτεγκα. Στον Α' ημιτελικό του Τορίνο η Γιουβέντους προηγείται με γκολ του Κουκουρέντου, όμως η ΑΕΚ ισοφαρίζει με τον Λάζαρο Παπαδόπουλο με το πρώτο ημίχρονο στο Κομουνάλε να λήγει ισόπαλο 1-1.
Όμως στα τελευταία 31 λεπτά του αγώνα στο ιταλικό γήπεδο, η ΑΕΚ κατέρρευσε αφού δέχτηκε 3 γκολ με τα 2 τελευταία τέρματα των Ιταλών να τα βάζει ο Μπέτεγκα. Το ματς λήγει με 4-1, με τον επαναληπτικό της Νέας Φιλαδέλφειας να αποτελεί μια ευχάριστη ανάμνηση για τους Ενωσίτες, αλλά με δυσάρεστο τέλος, αφού ηττήθηκαν με 0-1 από την Γιουβέντους, η οποία στη συνέχεια κατέκτησε το κύπελλο ΟΥΕΦΑ εκείνης της περιόδου.
Η ΑΕΚ της περιόδου 1976-1977, η οποία έφτασε ένα βήμα πριν τον τελικό του ΟΥΕΦΑ. πηγή φωτογραφίας: kitrinomavro.gr
Το Β μέρος του αφιερώματος θα δώσει έμφαση σε 3 ευρωπαϊκές πορείες του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού και μία της ΑΕΛ, της μοναδικής επαρχιακής ομάδας που εκτός από πρωτάθλημα Α Εθνικής, έφτασε σε οκτάδα ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Τα υπόλοιπα, στο επόμενό μου άρθρο!