Σήμερα θα μιλήσουμε για μία έννοια ελκυστική σε ψυχολογικό επίπεδο. Μία έννοια που πολλοί δεν τη γνωρίζουν, κάποιοι την έχουν, κάποιοι νομίζουν πως την έχουν, άλλοι την καπηλεύονται και άλλοι πασχίζουν χρόνια για να την αποκτήσουν. Μιλάω φυσικά για την έννοια της αυτοεκτίμησης.
Αρχικά να αποσαφηνίσουμε τι είναι η αυτοεκτίμηση και τη διαφορά της με την έννοια της αυτοπεποίθησης. Η αυτοεκτίμηση λοιπόν, είναι η βασική ιδέα που έχουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας και την αξία του. Στην έννοια της αυτοεκτίμησης μπορεί να περιλαμβάνονται συναισθήματα και πεποιθήσεις όπως η υπερηφάνεια, η αυτό-αγάπη, ο θρίαμβος ή η ντροπή, η απογοήτευση κ.α. Η αυτό-εκτίμηση αποτελεί μία σταθερά στη ζωή μας και δεν επηρεάζεται από τα γεγονότα που μας συμβαίνουν. Είναι ουσιαστικά η σταθερή άποψή μας για τον εαυτό μας.
Η αυτοπεποίθηση από την άλλη έχει να κάνει με την πίστη μας ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε και να ανταπεξέλθουμε σε μία κατάσταση. Η αυτοπεποίθηση μπορεί να αφορά σε όλους τους τομείς της ζωής ενός ανθρώπου ή έστω σε κάποιους. Σε αντίθεση με την αυτοεκτίμηση, αυτή δεν είναι σταθερή στη ζωή μας αλλά εξαρτάται από της επιτυχίες μας. Όσες περισσότερες είναι τόσο αυτή κρατιέται στη ζωή μας, ενώ μία αποτυχία μπορεί εύκολα να την κατατροπώσει.
Οι δύο αυτές έννοιες μπορεί να έχουν θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ τους αλλά είναι θα λέγαμε με κάποιον τρόπο αλληλένδετες. Η αυτοεκτίμηση από τη μία αποτελεί μία σταθερή άποψη για τον εαυτό μας η οποία μας κάνει να νιώθουμε σίγουροι για εμάς και η αυτοπεποίθηση από την άλλη μας δίνει την ώθηση να προσπαθούμε και να κάνουμε πάντα αυτό το βήμα πιστεύοντας πως θα τα καταφέρουμε.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι η ρίζα πολλών «κακών» που συμβαίνουν στη ζωή μας. Είναι ένας μαγνήτης ο οποίος αναπόφευκτα θα φέρει προς το μέρος μας όλες τις κακοτοπιές. Είναι αυτό που λέμε «Ξεκινήσαμε στραβά!». Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση διακρίνονται για το άγχος τους, την ανησυχία τους και κυρίως για την αμφισβήτηση των ικανοτήτων τους. Δεν παίρνουν ρίσκα και δεν προσπαθούν γιατί έχουν στο μυαλό τους μόνιμα την περίπτωση της αποτυχίας. Και ξεκινώντας μία προσπάθεια με αυτή τη σκέψη μάντεψε τι θα συμβεί; Αυτό ακριβώς. Αποτυχία.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μειώνει τη δράση, την ενέργεια και κατ’ επέκταση την αγάπη και την φροντίδα του εαυτού. Αποφεύγουμε να κάνουμε νέα βήματα, αποφεύγουμε τις κοινωνικές συναναστροφές, αποφεύγουμε τη δημιουργία νέων σχέσεων και αποξενωνόμαστε από όλους και από όλα. Ακούγεται αρκετά καταθλιπτικό αλλά έτσι είναι. Ο χειρότερος εχθρός μας είναι αυτός που κουβαλάμε μέσα μας. Αυτός που θέλοντας και μη μας κυριαρχεί και μας καθοδηγεί.
Αν βαρέθηκες να έχεις μια τέτοια κακή εκτίμηση για τον εαυτό σου και συνειδητοποίησες πως όλο αυτό δε βγάζει πουθενά παρά μόνο σε κάνει έναν αγχωμένο και αδρανή θεατή της ζωής τότε είσαι σε καλό δρόμο. Η επίγνωση μιας κατάστασης πάντα αποτελεί το πρώτο και κυριότερο βήμα. Όλα τα υπόλοιπα θα είναι πιο εύκολα στη συνέχεια.
Είναι απλό. Σκέψου ό,τι έκανες μέχρι τώρα στη ζωή σου και κάνε το αντίθετο. Δεν εννοώ άνομες πράξεις ή συμπεριφορές που δεν συνάπτουν με την ιδιοσυγκρασία σου. Εννοώ όλα αυτά που ξέρεις πως θα έκανες αν αυτός ο αόρατος εχθρός σου, σου έλυνε ξαφνικά τα χέρια. Είναι τόσο εύκολο να μιλήσεις, αρχικά λίγο, έπειτα περισσότερο. Να βγεις αυτή τη βόλτα μόνος σου. Αρχικά γύρω από το τετράγωνο, έπειτα λίγο πιο μακριά. Να φορέσεις αυτό το φόρεμα που αγόρασες μα έμεινε χρόνια στη ντουλάπα και να βγεις για ένα ποτό. Να παρακολουθήσεις ένα διαδικτυακό σεμινάριο και να μην έχεις κλειστή την κάμερα και το μικρόφωνό σου. Να κάνεις πραγματικότητα όσα μέχρι τώρα απέφευγες.
Αν σε πιάνει άγχος και μόνο που τα σκέφτεσαι θυμήσου την απογοήτευση που θα νιώσεις αν και πάλι τα αναβάλλεις. Τώρα φαντάσου τη χαρά που θα έχεις μετά αν τα κάνεις. Είναι μικρές πράξεις με μεγάλα νοήματα. Πρέπει να τα κάνεις συνήθεια και μετά θα σου είναι πιο εύκολο. Πρέπει να συνηθίσεις να σε αγαπάς και να πιστεύεις πως αξίζεις και μπορείς. Άλλοι το έχουν αυτό από πάντα. Εσύ θα το αποκτήσεις γιατί το θες. Πίεσε λίγο τον εαυτό σου αν είναι για καλό του. Αντιμετώπισε τους φόβους του και διώξε τους μακριά. Δεν αξίζουν να είναι συνοδοιπόροι στο ταξίδι της ζωής σου.
Ένα άλλο “tip” που διάβασα σε ένα βιβλίο πριν χρόνια είναι «ο νόμος των εφτά δευτερολέπτων». Σύμφωνα με αυτό κάθε φορά που βρίσκεσαι μπροστά σε ένα δίλημμα τύπου «Να το κάνω ή όχι;» μην στο σκεφτείς πάνω από εφτά δευτερόλεπτα. Κάνε το πριν περάσουν. Δεν σου εγγυώμαι την επιτυχία. Σου εγγυώμαι όμως την προσπάθεια η οποία μπορεί και να φέρει επιτυχία. Σε αντίθεση με την αδράνεια που η αποτυχία είναι στο τσεπάκι της.
Μην περιμένεις να βρεις κανέναν σωτήρα, ο οποίος θα εκτιμήσει τις αδυναμίες σου και θα σε βοηθήσει να ενδυναμωθείς. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Μία βλάβη διορθώνεται από το λογισμικό, εκ των έσω. Έτσι και εσύ αν πιστέψεις πως μπορείς, αν κάνεις προσπάθειες, αν χάνεις και συνεχίζεις, αν δε φοβάσαι την αποτυχία, αν διεκδικείς πράγματα, αν μπορέσεις να λες και κανένα «όχι» και να μην απολογείσαι συνεχώς τότε είσαι σε πολύ καλό δρόμο.
Έχε στο νου σου πάντα πως η πιο κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσεις κάτι είναι τώρα. Μην βάζεις άλλες αναβολές στη ζωή σου. Και μην τα παίρνεις όλα τόσο σοβαρά. Απλά δράσε. Και μόλις εμφανιστούν οι φοβίες απλά διώξε τες και προχώρα. Αν σκέφτεσαι κάτι πες το. Και ας είναι και χαζομάρα. Η προσπάθεια είναι που μετράει και όχι το αποτέλεσμα. Απέδειξε σε εσένα πως η αυτοεκτίμηση δεν αποτελεί τελικά σταθερά στη ζωή σου.