Τους καλοκαιρινούς μήνες η τροφική δηλητηρίαση εμφανίζει τα περισσότερα κρούσματα, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες ευνοούν τους παθογόνους οργανισμούς. Όμως, ο κίνδυνος ελλοχεύει όλες τις ημέρες του χρόνου. Aυξάνεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας των λαθών που κάνουμε όταν βρισκόμαστε έξω, αλλά και λόγω του ότι τηρούμε εσφαλμένα τους κανόνες υγιεινής στη συντήρηση και το μαγείρεμα τροφίμων στο σπίτι.
Πως προκαλείται η τροφική δηλητηρίαση
Η τροφική δηλητηρίαση πρόκειται για λοίμωξη που οφείλεται στην κατανάλωση τροφίμων μολυσμένων με βακτήρια. Μπορεί να προκαλέσει έντονο κοιλιακό πόνο, εμετό, διάρροια, ακόμα και πολυήμερη γαστρεντερίτιδα με υψηλό πυρετό.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που προκαλεί η τροφική δηλητηρίαση ξεκινούν κατά κανόνα λίγες ώρες μετά τη μόλυνση. Σπανίως λοιπόν φταίει το τελευταίο πράγμα που φάγαμε, μπορεί να είναι ένα ή δύο γεύματα πίσω ο ένοχος.
Μάλιστα, ανάλογα με το μικροοργανισμό που έχει προκαλέσει τη λοίμωξη, τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν και μετά από δύο ολόκληρες εβδομάδες.
Επίσης τα συμπτώματα μπορεί να είναι πολύ ήπια, όπως ένας στομαχόπονος που υποχωρεί μετά από λίγες ώρες. Μπορούν όμως να γίνουν πολύ σοβαρά, όπως έντονη αδυναμία, υψηλός πυρετός και επίμονη διάρροια και εμετοί.
Επιπλέον, σε τέτοιες περιπτώσεις, λόγω της έντονης απώλειας υγρών και της αδυναμίας αναπλήρωσής τους, είναι εξαιρετικά σοβαρός ο κίνδυνος αφυδάτωσης, καθώς και η έλλειψη ηλεκτρολυτών στο σώμα.
Τα λάθη που κάνουμε έξω από το σπίτι
Τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε με τα τρόφιμα δεν βρίσκονται μόνο στο χειρισμό και την επεξεργασία τους στην κουζίνα της οικία μας.
Το πιο διαδεδομένο λάθος υγιεινής είναι να μην πλένουμε τακτικά και επιμελώς τα χέρια μας. Όμως υπάρχουν και άλλα κρισιμότερα λάθη που προκαλούν την τροφική δηλητηρίαση, Πολλά από αυτά τα κάνουμε συνήθως όταν βρισκόμαστε έξω.
Τα παραθέτουμε συνοπτικά.
- Αγοράζουμε χυμούς και διάφορα παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, από ψυγεία που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο, και ενδέχεται να μην λειτουργούν σωστά.
- Αγοράζουμε παγωτά που είναι μαλακά ή έχουν παραμορφωμένο σχήμα. Αυτό υποδηλώνει προβλήματα στην λειτουργία του καταψύκτη, όπου το παγωτό ενδέχεται να έχει υποστεί απόψυξη, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη επικίνδυνων βακτηρίων που παραμένουν στο παγωτό, ανεξάρτητα αν καταψυχθεί ξανά.
- Καταναλώνουμε ποτά που έχουν πάγο, όταν βρισκόμαστε σε περιοχές που το πόσιμο νερό είναι επισφαλές. Ομοίως και για λαχανικά που έχουν πλυθεί με επισφαλές νερό.
- Καταναλώνουμε φθηνά αλκοολούχα ποτά, χωρίς να ελέγχουμε τη προέλευση και τη γνησιότητα του μπουκαλιού, με αποτέλεσμα να προκαλείται τροφική δηλητηρίαση από μεθανόλη (νοθευμένο ποτό - μπόμπα). Σε ακραίες περιπτώσεις νοθείας, μπορεί να προκληθεί τύφλωση.
- Καταναλώνουμε εκτεθειμένους ξηρούς καρπούς σε ανοιχτά μπολάκια που μας προσφέρονται στο μπαρ, που ενδέχεται να μην έχουν αντικατασταθεί, με ότι αυτό συνεπάγεται, ιδίως αν τα χέρια του προηγούμενου πελάτη δεν ήταν καθαρά.
- Καταναλώνουμε χοιρινό ή κοτόπουλο που δεν είναι πάρα πολύ καλά ψημένο. Ειδικά σε επαρχιακά ψητοπωλεία σε ημέρες μη-αιχμής, τα καλαμάκια κοτόπουλο είναι ιδιαίτερα επισφαλή μέχρι και για σοβαρές μολύνσεις από σαλμονέλα.
Τα μεγαλύτερα λάθη στη κουζίνα
Στα περισσότερα τρόφιμα προϋπάρχουν μικρόβια, ή έχουν βρεθεί εκεί κατά την παρασκευή ή τη συντήρησή τους.
Αυτοί οι μικροοργανισμοί μπορούν με τις κατάλληλες συνθήκες (κυρίως παρατεταμένη έκθεση σε θερμοκρασία περιβάλλοντος) να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση.
Η παραπλάνηση της οσμής
Οι περισσότεροι από εμάς είναι φυσικό να πιστεύουμε ότι όταν μια τροφή, μυρίζει και δείχνει αναλλοίωτη, καθώς επίσης έχει και καλή γεύση, μπορεί να καταναλωθεί κανονικά.
Οι ειδικοί για την ασφάλεια των τροφίμων αναφέρουν ότι είναι λάθος να θεωρούμε ότι τα επικίνδυνα παθογόνα στα τρόφιμα πρέπει να είναι ανιχνεύσιμα μέσω όρασης, οσμής ή γεύσης.
Όπως αναφέρεται, πολλά από τα πιο επιβλαβή και ευρέως διαδεδομένα παθογόνα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή τροφική δηλητηρίαση, ακόμα και σε ελάχιστες συγκεντρώσεις που δεν επηρεάζουν καθόλου τη γεύση, την εμφάνιση, την μυρωδιά ή την υφή του φαγητού.
Απόψυξη κατεψυγμένων
Οι επιβλαβείς παθογόνοι οργανισμοί πολλαπλασιάζονται γρήγορα όταν τα τρόφιμα βρίσκονται σε απόψυξη.
Ως εκ τούτου είναι λάθος να ξεπαγώνουμε σε επιφάνειες ή απλά σκεύη της κουζίνας μας. Πρέπει να το κάνουμε στο ψυγείο, στο κρύο νερό ή στο φούρνο μικροκυμάτων.
Τα ίδια σκεύη μαγειρικής
Πολλοί από εμάς ενδέχεται να μεταφέρουμε άθελα μας παθογόνους οργανισμούς μέσω του εξοπλισμού μας στην κουζίνα.
Ένα παράδειγμα είναι όταν μεταχειριζόμαστε το ωμό κρέας και το μαγειρεμένο κρέας, ή μερικές φορές ακόμη και τις σαλάτες, με τα ίδια πιρούνια, μαχαίρια, και λαβίδες.
Το πιο επικίνδυνο λάθος βρίσκεται στην επιφάνεια κοπής, το γνωστό ξύλο, όπου δεν χρησιμοποιούμε ξεχωριστές επιφάνειες για το κρέας και τα λαχανικά κατά τη στιγμή της παρασκευής των τροφίμων.
Ιδίως με τα ωμά πουλερικά, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για τροφική δηλητηρίαση αν έρθουν σε ελάχιστη επαφή με έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα.
Αυτό οφείλεται στο καμπυλοβακτήριο (Campylobacter jejuni) που βρίσκεται στην εξωτερική συσκευασία των περισσότερων κοτόπουλων του σούπερ μάρκετ.
Πρόκειται για παθογόνο οργανισμό που βρίσκεται σχεδόν στο 60% των δειγμάτων κοτόπουλου που εξετάζονται τακτικά από την RSPH. Ενώ το βακτήριο θα σκοτωθεί με το προσεγμένο μαγείρεμα, ωστόσο, μπορεί να εξαπλωθεί στις επιφάνειες της κουζίνας.
Πλύσιμο κρέατος ή πουλερικών
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο συνήθη λάθη που κάνουμε, είναι ότι πλένουμε το ωμό κρέας ή τα πουλερικά.
Όμως, το νερό μπορεί εύκολα να διασπείρει τα βακτήρια στο νεροχύτη μας, στους πάγκους και σε άλλες επιφάνειες κουζίνας. Πρέπει να πλένουμε μόνο τα ωμά φρούτα και λαχανικά.
Το μπάρμπεκιου
Σε μία δημοσκόπηση της Υπηρεσίας Προδιαγραφών Τροφίμων (FSA) της Βρετανίας, στην οποία συμμετείχαν 2.030 ενήλικες, το 21% αποκάλυψε ότι έπαθε τροφική δηλητηρίαση από την κατανάλωση τροφίμων που ψήθηκαν στα κάρβουνα.
Το σύνηθες λάθος που κάνουμε στο μπάρμπεκιου είναι ότι έρχονται σε επαφή το ωμό κρέας με το ψημένο, και διασπείρονται έτσι όλοι οι παθογόνοι οργανισμοί του ωμού κρέατος.
Καθώς η τροφική δηλητηρίαση είναι υπαρκτός κίνδυνος στο μπάρμπεκιου, πρέπει να προμαγειρεύουμε λίγο το κρέας, πριν το βάλουμε στα κάρβουνα για να ψηθεί, και να μην χρησιμοποιούμε τα ίδια μαχαιροπίρουνα, και ακόμη περισσότερο, τα ίδια πιάτα.
Το καρπούζι
Πολλοί από εμάς, το πρώτο πράγμα που κάνουμε όταν κόβουμε το καρπούζι, είναι να το σκεπάσουμε με πλαστική μεμβράνη και να το βάλουμε στο ψυγείο.
Ωστόσο, η μεμβράνη αυξάνει τη θερμοκρασία του καρπουζιού, και λόγω του ότι είναι πλούσιο σε ζάχαρη, μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την ανάπτυξη πολλών βακτηρίων, ιδίως αν η ψύξη του ψυγείου δεν έχει ρυθμιστεί στο μέγιστο.
Επιπλέον το κομμένο καρπούζι δεν διατηρείται πάνω από τρεις - τέσσερις ημέρες στο ψυγείο, και ο σωστός τρόπος για να το αποθηκεύσουμε, είναι να το κόψουμε κομμάτια και να το βάλουμε σε αεροστεγή πλαστικά ή γυάλινα δοχεία φαγητού.
Το σφουγγάρι της κουζίνας
Κατά ειρωνικό τρόπο, τα σφουγγάρια που μας βοηθούν στο καθάρισμα είναι από τα πιο βρώμικα εργαλεία στην κουζίνα μας. Μπορούν να περιέχουν επιβλαβείς παθογόνους οργανισμούς, και να είναι η αιτία για να πάθουμε τροφική δηλητηρίαση σε ανύποπτο χρόνο.
Ως εκ τούτου πρέπει πάντα να απολυμαίνουμε τα σφουγγάρια μας τουλάχιστον κάθε δεύτερη μέρα, και βέβαια να τα αντικαθιστούμε το συντομότερο δυνατό.
Τα κατοικίδια μας
Οι περισσότεροι από εμάς αγαπάμε τα κατοικίδια, ωστόσο, ακόμη και σε σπίτια όπου τα ζωάκια μας δεν πλησιάζουν τους πάγκους της κουζίνας, μπορεί να εξαπλωθούν πάσης φύσεως παθογόνα.
Το καλύτερο είναι να μην μπαίνουν ποτέ οι αγαπημένοι τετράποδοι φίλοι μας μέσα στην κουζίνα.
Εσείς έχετε πάθει τροφική δηλητηρίαση?
Δεν χωρά αμφιβολία ότι πολλοί από εμάς έχουμε βιώσει την τροφική δηλητηρίαση, είτε από τα λάθη στη κουζίνα μας, είτε από τα λάθη που κάναμε όταν διασκεδάζαμε έξω. Αν μη τι άλλο, είναι μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία.
Αν θέλετε να μοιραστείτε την άποψη σας για το θέμα, ή να προτείνετε περισσότερες συμβουλές που ίσως μας ξέφυγαν, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.
Αφήστε μια απάντηση