Όταν ακούμε πως μία ταινία είναι βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, αποκτάει μια ξεχωριστή βαρύτητα σε σχέση με την απλή μυθοπλασία. Ωστόσο, συχνά για λόγους ψυχαγωγίας ή και εμπορικότητας, τα πραγματικά γεγονότα διαστρεβλώνονται, παραποιούνται, ή ακόμα και προστίθενται στοιχεία που ουδέποτε διαδραματίστηκαν. Δείτε πόσο έγκυρα είναι αυτού του είδους τα έργα, και ποιες πρόσφατες εμπορικές παραγωγές απέδωσαν την πραγματική ιστορία, πιστά ή όχι, τόσο σε πρόσωπα, όσο και σε γεγονότα.
Τις πληροφορίες για τις ταινίες που αναφέρουμε στο άρθρο αντλήσαμε από την εξαιρετική σελίδα http://www.historyvshollywood.com, που είναι αφιερωμένη στο να ελέγχει την ακρίβεια ταινιών που είναι βασισμένες σε αληθινά γεγονότα.
Για περισσότερα λάθη σε ταινίες, που δεν έγιναν εσκεμμένα αλλά ξέφυγαν στους δημιουργούς, δείτε τον οδηγό μας:
Χόλιγουντ vs. Αληθινά γεγονότα
Δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ το τρέιλερ δηλώνει πως η ταινία είναι βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, εντούτοις όλη η υπόθεση λειτουργεί με γνώμονα την εμπορικότητα του φιλμ, με αποτέλεσμα το έργο να μην εμπεριέχει ίχνος αλήθειας.
Ιδίως αυτό συμβαίνει ως επί το πλείστον στα θρίλερ, όπου είναι συχνό φαινόμενο να αναφέρονται τα “αληθινά γεγονότα” στις ταινίες splatter. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται απλά για διαφημιστικό τρικ.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η ταινία "All Eyez on Me", με την υποτιθέμενη αληθινή και ανείπωτη ιστορία του θανόντος ράπερ και ακτιβιστή Tupac Shakur, που ωστόσο ανάγκασε την φίλη του, Jada Pinkett Smith, να καταγγείλει δημόσια ότι η ταινία βρίθει από ανακρίβειες.
Αληθινά γεγονότα και λογοκρισία
Οι συντελεστές της ταινίας ενώ επικαλούνται τα αληθινά γεγονότα, γνωρίζουν ότι η παραποίηση της πραγματικότητας για λόγους δραματουργίας, συνήθως πέφτει στα μαλακά και περνάει απαρατήρητη, καθώς ενδέχεται να μην επηρεάσει καθόλου τον ψυχαγωγικό της χαρακτήρα.
Όμως, ενίοτε προκαλούνται αντιδράσεις που μπορούν να φθάσουν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, αυτό των κυβερνήσεων, με αποτέλεσμα την εμφάνιση της λογοκρισίας και την απαγόρευση της ιδίας της ταινίας.
Αυτό ακριβώς συνέβη με την πρόσφατη ταινία - σάτιρα "Ο θάνατος του Στάλιν", εμπνευσμένη από την αληθινή ιστορία του χάους που ακολούθησε σε όλο το Σοβιέτ, ύστερα από το θάνατο του δικτάτορα το 1953.
Μετά την προβολή της ταινίας, στις 22 Ιανουαρίου 2018, το υπουργείο πολιτισμού της Ρωσίας απαγόρευσε τη διανομή της, δηλώνοντας με τον πιο επίσημο τρόπο, ότι όλη η ιστορία του έργου είναι μια προσβλητική παραποίηση του σοβιετικού παρελθόντος, και της χώρας που νίκησε τον φασισμό.
Όταν η αλήθεια δεν χάνεται στην πυρκαγιά
Όσοι έχουμε δει την εξαιρετική ταινία "Only the Brave", ενδέχεται να μας κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον από την αρχή ως το τέλος, καθώς εκτός από ανθρώπινο και συγκινητικό, είναι πράγματι ένα έργο που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα.
'Έτσι λοιπόν συγκεντρώσαμε από την έρευνα όλα τα στοιχεία της αντιπαράθεσης χαρακτήρων και γεγονότων, που συνηγορούν ότι πρόκειται από εκείνες τις ταινίες που έχουν μεταφέρει πιστά μιας αληθινή δραματική ιστορία στην μεγάλη οθόνη.
Χαρακτήρες και αληθινά πρόσωπα
Οι ηθοποιοί της ταινίας ενσάρκωναν με ακρίβεια τους χαρακτήρες των 19 αδικοχαμένων πυροσβεστών, αλλά και του μοναδικού διασωθέντος, από την λαίλαπα που έπληξε το Γιάρνελ της Αριζόνα, στις 30 Ιουνίου του 2013.
Μάλιστα ο τοξικομανής νεαρός πατέρας, με καταδίκες για διαρρήξεις, που όσοι είδαμε την ταινία, ίσως αναρωτηθήκαμε κατά πόσο αυτό είναι εφικτό σε σώμα ασφαλείας, συμβάδιζε απόλυτα με την αληθινή ιστορία, καθώς ήταν πράγματι μέλος της πυροσβεστικής ομάδας.
Οι υπερβολικές κατά πολλούς σκηνές όπου το ελικόπτερο προσεγγίζει την πολυτελή πισίνα μιας έπαυλης για να εφοδιασθεί με νερό με τις ευλογίες του ιδιοκτήτη, ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα, καθώς είναι συνήθης πρακτική για την κατάσβεση των πυρκαγιών στις ΗΠΑ.
Ακριβής ήταν και η μεταφορά της αιτίας του θανάτου των 19 πυροσβεστών, που στην ύστατη προσπάθεια να διασωθούν, βρέθηκαν απανθρακωμένοι μέσα στον ειδικό αντιπυρικό εξοπλισμό, εν είδει sleeping bag, που είδαμε στην ταινία...
...και που μας το περιγράφει αναλυτικά η παρακάτω εικόνα.
Tonya Harding
Η ταινία "I, Tonya", παρότι αφορά στην ουσία μια βιογραφία, ωστόσο, δεν αντανακλά με ακρίβεια τα αληθινά γεγονότα, καθώς πραγματεύεται την ιστορία αντλώντας λεπτομέρειες μέσα από πολλαπλές εκδόσεις των ίδιων γεγονότων.
Αυτό προκύπτει και από τις ξεχωριστές συνεντεύξεις που πραγματοποίησε ο σεναριογράφος Steve Rogers, με την αληθινή Τόνια Harding, και τον πρώην σύζυγο της, όπου οι εκδοχές τους ήταν εντελώς διαφορετικές και δεν ταυτίστηκαν σε καμία περίπτωση.
Τα αληθινά γεγονότα εντοπίζονται μόνο στο ότι η Tonya Harding ήταν κακοποιημένη ως παιδί, και ήταν πράγματι η πρώτη Αμερικανίδα αθλήτρια που έκανε το "Triple Axel" στο πρωτάθλημα του καλλιτεχνικού πατινάζ των Ηνωμένων Πολιτειών στις 16 Φεβρουαρίου 1991.
Στοιχεία που συμβάδιζαν με την αληθινή ιστορία, ήταν επίσης η εμφάνιση της μητέρας σε μια συνέντευξη με ένα πτηνό στον ώμο της, και η ενορχηστρωμένη επίθεση στη Nancy Kerrigan από τον πρώην σύζυγο της Tonya, και τον σωματοφύλακα της.
Η κατασκοπεία δεν αφήνει την αλήθεια να χαλάσει μια ωραία ιστορία
Είναι πολύ πιθανό οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε δει το "The Imitation Game", μια βιογραφική ταινία για τον πρωτοπόρο και ιδιοφυή επιστήμονα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, Alan Turing, που έσπασε τον κώδικα Enigma της Γερμανικής κατασκοπείας, με τη βοήθεια συναδέλφων μαθηματικών.
Όμως, τα περισσότερα που πραγματεύεται το έργο κινούνται στα επίπεδα της μυθοπλασίας, συν του ότι μερικοί μόνο από τους χαρακτήρες του έργου ανταποκρινόντουσαν στην πραγματικότητα.
Στοιχεία που συμβάδιζαν με την αληθινή ιστορία, ήταν η ομοφυλοφιλία του Τούρινγκ, ο θάνατος του από τη φυματίωση των βοοειδών, και οι ομοιότητες με την μηχανή κωδικοποίησης του Alan Turing.
Επιπλέον οι εικασίες ότι το λογότυπο της Apple ήταν εμπνευσμένο από το μήλο που σχετίζεται με τη δηλητηρίαση του Alan Turing, παραπέμπουν μόνο σε μύθο. Η Apple αρνείται οποιαδήποτε συσχέτιση.
Ιστορικά γεγονότα vs. Hollywood
Πρόκειται για ένα πολύ πιο ευαίσθητο τομέα καθώς η παραποίηση των ιστορικών γεγονότων έχει σαφώς πιο μεγάλο αντίκτυπο από τα κοινωνικά ζητήματα, ικανό να προκαλέσει χλεύη, αλλά και να θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία και εγκυρότητα των συντελεστών του έργου, και όχι μόνο.
Στη δραματική ταινία του Dunkirk, ο Farrier (Tom Hardy), αρχηγός της μοίρας της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF), εμπλέκεται σε αερομαχίες για να αποτρέψει την Λουφτβάφε να επιτεθεί στους 400.000 συμμαχικούς στρατιώτες που αναμένουν την εκκένωση στις παραλίες της Δουνκέρκης στη Γαλλία, από τις 27 Μαΐου έως 4 Ιουνίου 1940.
Όλα όσα πραγματεύεται η ταινία αποτελούν πιστή μεταφορά του δραματικού ιστορικού γεγονότος που στοίχισε την ζωή σε 70.000 στρατιώτες, καθώς περίπου 330.000 διασώθηκαν κατά τη διάρκεια της εκκένωσης, η οποία ήταν επίσημα γνωστή ως Operation Dynamo.
Ακόμη και οι σκηνές που οι άντρες κολυμπούν σε όλη τη Μάγχη για να διασωθούν, τα ιδιωτικά σκάφη των Βρετανών, αλλά και τα φυλλάδια προπαγάνδας των Ναζί στους κακοποιημένους στρατιώτες στο Dunkirk, ανταποκρίνονταν πλήρως στην πραγματικότητα.
Το μόνο σημείο που η ταινία δεν αντανακλά πλήρως τα αληθινά γεγονότα βρίσκεται στην επιλογή του σκηνοθέτη Christopher Nolan να δημιουργήσει και μερικούς φανταστικούς χαρακτήρες, καθώς αυτό θα βοηθούσε να αναδειχθεί όλο το μέγεθος της πολεμικής τραγωδίας του Dunkirk.
Τα αληθινά γεγονότα στις ταινίες αυξάνουν το ενδιαφέρον σας?
Αν θέλετε να μοιραστείτε την γνώμη σας, ή να μας προτείνετε άλλες ταινίες που αποτύπωσαν με ακρίβεια ή όχι, ιστορίες που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.