Η ολιστική προσέγγιση της υγείας δεν είναι μόνο μια θεραπευτική πρακτική του παρόντος, αλλά υπήρξε και ιατρική του παρελθόντος. Ο Ιπποκράτης πίστευε στη δύναμη της φυσικής θεραπείας και την ενθάρρυνε με κάθε τρόπο. Στο άρθρο θα δούμε πώς η ολιστική ιατρική συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς, και ποια είναι τα πλεονεκτήματα, αλλά και τα μειονεκτήματα της, σε σχέση με την κλασσική ιατρική.
Τι είναι η Ολιστική Ιατρική
Πρόκειται για μια διαφορετική φιλοσοφία προσέγγισης της υγείας, που βλέπει τον άνθρωπο ως ένα πολυεπίπεδο ον, και όχι μόνο ως μια οντότητα με καρδιά, πνεύμονες κ.λ.π. Εξ ου και οι όροι "Ολισμός" (Holism) και "Ολιστικός" (Holistic), που προέρχονται από την ελληνική λέξη "Όλον".
Εξ ορισμού, λοιπόν, η ολιστική ιατρική εξετάζει τα θέματα της υγείας του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα, όπως σωματικό, διανοητικό, συναισθηματικό, κοινωνικό, πνευματικό.
Επιπλέον, αναζητά τα αίτια της ασθένειας μέσα από το κοινωνικό περιβάλλον του ασθενούς και του τρόπου της ζωής του. Η ολιστική ιατρική δεν βασίζεται μόνο στα γονίδια, αλλά επικεντρώνεται κυρίως στο πως επηρεάζεται η υγεία των ατόμων, μέσω προσωπικών πεποιθήσεων και επιλογών.
Αυτή η διαφορετική προσέγγιση για τις αιτίες, μπορεί να ενεργοποιήσει τη δύναμη που έχει ο ασθενής να αντιμετωπίσει ο ίδιος την ασθένεια του, αλλάζοντας τα πράγματα και αποκαταστώντας την ισορροπία του οργανισμού.
Η Ομοιοπαθητική είναι το ίδιο με άλλο όνομα?
Παρότι η ολιστική ιατρική συχνά ταυτίζεται με την ομοιοπαθητική, ωστόσο, υπάρχει αισθητή διαφοροποίηση, καθώς η δεύτερη είναι απλά ένα τμήμα της ολιστικής ιατρικής, όπως είναι και η Οστεοπαθητική, η παραδοσιακή ινδική και κινέζικη ιατρική, και ο βελονισμός.
Η ομοιοπαθητική, που αποτελεί ένα σημαντικό όπλο της ολιστικής ιατρικής, στοχεύει στην ενδυνάμωση του ίδιου του οργανισμού κινητοποιώντας τις αμυντικές του δυνάμεις και αποκαθιστώντας την διαταραγμένη του υγεία.
Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι ουσίες που προέρχονται καθαρά από την φύση (φυσικής, ζωικής ή ορυκτής προέλευσης), και δεν έχουν καμία σχέση με τα τεχνητά παρασκευασμένα φάρμακα της κλασσικής ιατρικής.
Κλασσική ιατρική vs. Ολιστική
Τόσο η κλασσική όσο και η ολιστική ιατρική έχουν στόχο την υγεία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Διαφέρουν όμως στην προσέγγιση.
Ωστόσο, υπάρχει και κοινός τόπος με την κλασσική ιατρική, καθώς η ολιστική ιατρική συμπεριλαμβάνει τόσο τις σύγχρονες φαρμακευτικές και χειρουργικές θεραπείες, όσο και τις εναλλακτικές.
Οι φυσικές και οι ολιστικές θεραπείες εφαρμόζονται μεμονωμένα εφόσον μπορούν να εγγυηθούν ασφαλή και σίγουρα αποτελέσματα. Ειδάλλως συνδυάζονται ή και αντικαθίστανται από τις σύγχρονες φαρμακευτικές προσεγγίσεις της κλασσικής ιατρικής.
Ο ολιστικός ιατρός έχει κάνει σπουδές στην κλασσική ιατρική, και την αξιοποιεί στην καθημερινή του πράξη με τις κλασσικές εργαστηριακές εξετάσεις, αλλά σπάνια καταφεύγει σε τεχνητά φάρμακα.
Αυτό αποτελεί μια από τις κύριες διαφορές με τον κλασσικό οικογενειακό ιατρό, καθώς ο ολιστικός θεραπευτής, προσπαθεί να αποφύγει ή να καθυστερήσει την χρήση των τεχνητών φαρμάκων, θεωρώντας την πρόληψη της ασθένειας σημαντικότερη της θεραπείας.
Όμως, η ολιστική ιατρική, χαρακτηρίζεται από ορισμένες αρχές, και μόνο οι γιατροί που δρουν βασιζόμενοι σε αυτές, είναι στην πράξη ολιστικοί. Αντίθετα, μπορεί κάποιος να είναι εναλλακτικός γιατρός ή θεραπευτής, και συγχρόνως να μη είναι ολιστικός.
Η ολιστική ιατρική, σε αντίθεση με την κλασσική, κάνει χρήση όλων των δυνατών μορφών θεραπείας, τόσο με φυσικά μέσα (διατροφή, βελονισμός, ομοιοπαθητική, γυμναστική, διατροφή κ.τ.λ.), όσο και με χρήση σκευασμάτων (συμπληρώματα διατροφής, βότανα, ομοιοπαθητικά φάρμακα).
Εν κατακλείδι, η κλασσική ιατρική μας δίνει τεράστιο όγκο πληροφοριών για το επιμέρους, και η ολιστική ιατρική συνθέτει εποικοδομητικά όλες αυτές τις πληροφορίες και ασχολείται με το σύνολο.
Στις μέρες μας, το ενδιαφέρον για την ολιστική ιατρική αυξάνεται, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι διαφορές μεταξύ ολιστικής και δυτικής ιατρικής τείνουν να είναι λιγότερο διακριτές.
Τα μειονεκτήματα
Ένα βασικό μειονέκτημα της ολιστικής ιατρικής σε σχέση με την κλασσική είναι το κόστος της. Οι ασφάλειες στην Ελλάδα, σε αντίθεση με χώρες όπως οι ΗΠΑ, δεν καλύπτουν τα έξοδα των ασθενών για θεραπείες και φάρμακα, όπως συμβαίνει με την παραδοσιακή δυτική ιατρική.
Επίσης, αρκετές ολιστικές θεραπείες δεν έχουν επίσημη αναγνώριση στη χώρα μας, με φυσικό επακόλουθο την παραπλάνηση του κοινού, και με αποτέλεσμα τις νοθευμένες θεραπευτικές μεθόδους που μπορούν να γίνουν αναποτελεσματικές έως και επικίνδυνες.
Επιπλέον, η ολιστική ιατρική απαιτεί την θετική συμμετοχή του ασθενή σε όλα τα επίπεδα, καθώς εκτός των άλλων, ενθαρρύνεται να αλλάξει τρόπο ζωής για να υποστηρίξει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Όμως, η επιφύλαξη, ακόμη και η προκατάληψη και αρνητικότητα των ασθενών ως προς τα αποτελέσματα, καθιστούν ευθύς εξαρχής απαγορευτική την εναλλακτική θεραπεία σε αυτούς τους ανθρώπους.
Οι εναλλακτικές μορφές της ολιστικής Ιατρικής
Μέχρι τώρα, στην άσκηση της κλασσικής ιατρικής ο στόχος είναι κυρίως η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, με αποτέλεσμα να παραγνωρίζονται οι βαθύτερες ψυχικές και βιολογικές αλληλεπιδράσεις στον ασθενή.
Έτσι λοιπόν, κατά την εφαρμογή της ολιστικής ιατρικής προέκυψε η ανάγκη στους ολιστικούς ιατρούς να αναβιώσουν αρχαίες θεραπευτικές μεθόδους που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, λαμβάνοντας υπόψιν τον άνθρωπο ως πολυεπίπεδο ον, και να τις χρησιμοποιούν ως συμπληρωματική και εναλλακτική θεραπευτική.
Βελονισμός
Ο βελονισμός είναι η αρχαιότερη ολιστική θεραπεία στον πλανήτη μας. Εφαρμόζεται από το 2698 π.χ, και βασίζεται στη βαθύτερη φιλοσοφία των Κινέζων, όπου στο ανθρώπινο σώμα, εκτός από την αρτηριακή, φλεβική, λεμφική κυκλοφορία και το νευρικό σύστημα, υπάρχει και ένα τέταρτο κλειστό κύκλωμα ενεργειακής κυκλοφορίας.
Το κύκλωμα αυτό είναι ένα πολύπλοκο σύστημα ειδικών αγγείων, οι λεγόμενοι "Μεσημβρινοί", μέσα στους οποίους κυκλοφορεί η καθοριστικής σημασίας "ζωτική ενέργεια".
Ο ρόλος του γιατρού είναι να διαγνώσει την ενεργειακή διαταραχή, και με την τοποθέτηση των μεταλλικών βελονών να αποκαταστήσει την ισορροπία, θεραπεύοντας το σύμπτωμα ή την ασθένεια.
Στις ημέρες μας υπάρχουν αυξημένα επιστημονικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του βελονισμού στον οξύ μετεγχειρητικό πόνο, και σε σύνδρομα χρόνιου πόνου όπως η αυχεναλγία, οσφυαλγία και κεφαλαλγία.
Στα πλαίσια της Ολιστικής Ιατρικής, ο βελονισμός χρησιμοποιείται πλέον από πολλά νοσοκομεία της Ευρώπης, Αμερικής, αλλά και της Ελλάδας.
Οστεοπαθητική
Πρόκειται για μια ολιστική προσέγγιση της υγείας, που ξεκίνησε από την αρχαία Ελλάδα στην εποχή του Ιπποκράτη, και η οποία θεραπεύει τις παθήσεις επεμβαίνοντας στα οστά και την σπονδυλική στήλη. Ο Ιπποκράτης είχε ονομάσει αυτή την μέθοδο ραχειοθεραπεία.
Η αναγέννηση της οστεοπαθητικής ως εξέχον τμήμα της ολιστικής ιατρικής έγινε στην Αγγλία το 1894 όπου ιδρύθηκε η πρώτη σχετική πανεπιστημιακή σχολή. Το 1895 στις ΗΠΑ ιδρύθηκε και η πρώτη σχολή χειροπρακτικής, που είναι μια από τις βασικές κατευθύνσεις της οστεοπαθητικής.
Με τους κατάλληλους χειρισμούς, ο οστεοπαθολόγος διορθώνει την λανθασμένη θέση της της σπονδυλικής στήλης, και απαλλάσσει τα νεύρα που την διαπερνούν λόγω της πίεσης που οφείλεται στη μετατόπιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου.
Η Οστεοπαθητική είναι ευρέως διαδεδομένη στις ΗΠΑ, και στις ημέρες μας υπάρχουν πάνω από 129.000 ολιστικοί ιατροί σε 141 οστεοπαθητικά νοσοκομεία, όπου οι ασθενείς καλύπτονται επίσημα από τις ασφάλειες τους.
Επιπλέον, διδάσκεται ως ξεχωριστός επιστημονικός κλάδος και η φοίτηση είναι πενταετής. Δυστυχώς στην Ελλάδα έχει αργήσει πολύ η επίσημη αναγνώρισή της, καθώς δεν έχει ακόμα θεσμοθετηθεί αρμόδιος ελεγκτικός φορέας.
Βιοανάδραση - Βιοενέργεια
Στο εξωτερικό, έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται σε πάρα πολλά ιατρεία, η θεραπεία με Βιοανάδραση. Ο όρος - Βιοενέργεια ή Βιοανάδραση (Bioresonance Therapy - BRT), είναι η χρήση των ηλεκτρομαγνητικών ταλαντώσεων από το σώμα του ασθενούς για θεραπευτικούς σκοπούς.
Το μήκος κύματος της ταλάντωσης ενός υγιούς ανθρώπου είναι διαφορετικό από το αντίστοιχο που έχει ένα άτομο με κάποια παθολογική κατάσταση. Η Βιοανάδραση ταιριάζει πολύ καλά με την Ομοιοπαθητική θεραπεία, και μπορεί να εφαρμόζεται ταυτόχρονα.
Επιπλέον, μπορεί να συμπληρώσει την παραδοσιακή ιατρική, και έχει εφαρμογή σε γυναικολογικά προβλήματα, στις αλλεργίες, στο άσθμα, στις ανοσοανεπάρκειες, στις δυσλειτουργίες του εντέρου, καθώς επίσης δρα υποστηρικτικά στους καρκινοπαθείς και στους καρδιοπαθείς.
Ρείκι - Reiki
Η ολιστική αυτή θεραπεία ανακαλύφθηκε στο Κιότο της Ιαπωνίας το 1926 από τον Usui Reiki Ryoho, και μετά από τη δεκαετία του 70 άρχισε να διδάσκεται στη Δύση. Στα ιαπωνικά Reiki σημαίνει συμπαντική ενέργεια.
Στις ημέρες μας ασκείται και διδάσκεται σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο. Είναι μια φυσική θεραπευτική τεχνική που στηρίζεται στη μετάδοση ζωτικής ενέργειας μέσω του απαλού αγγίγματος των χεριών πάνω στο σώμα. Ο ασθενής βιώνει την ενέργεια ως θερμότητα, μυρμήγκιασμα, και ηλεκτρισμό.
Η τεχνική του αγγίγματος στο Ρείκι δίνει βαθιά ηρεμία, χαλάρωση και γαλήνη. Βελτιώνει την άμυνα του οργανισμού και τη διάθεση, και επιφέρει ήπια αποτοξίνωση και ψυχοσωματικό καθαρισμό.
Σε γενικές γραμμές το Reiki είναι μία ήπια ενεργειακή μέθοδος, που δεν αντικαθιστά την χρήση της αρμόδιας κλασικής ιατρικής περίθαλψης και ψυχολογικής βοήθειας.
Αγιουβέρδα - Ayurveda
Τον όρο Αγιουβέρδα συνθέτουν οι σανσκριτικές λέξεις Ayur, που σημαίνει ζωή, και Veda, που σημαίνει επιστήμη. Θεωρείται ως μια από τις αρχαιότερες μεθόδους παραδοσιακής ιατρικής στην Ινδία, που εφαρμόζεται από το 1.000 π.Χ, και η οποία ασκείται ως ολιστική μέθοδος θεραπείας σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Η πλειοψηφία του πληθυσμού της Ινδίας απολαμβάνει την Ayurvedic ιατρική, αποκλειστικά ή σε συνδυασμό με τη συμβατική δυτική ιατρική, και επιπλέον η θεραπεία ασκείται σε διάφορες μορφές σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία.
Η Αγιουρβέδα αφιερώνεται στην προληπτική Ιατρική, στο πώς δηλαδή τα άτομα δεν θα αρρωστήσουν. Στόχος της είναι η διατήρηση της υγείας κυρίως μέσα από την επίτευξη της ισορροπίας και της αρμονίας, και όχι αυτό καθεαυτό η καταπολέμηση της ασθένειας.
Είναι στην ουσία ένας τρόπος ζωής ο οποίος μας διδάσκει πώς να διατηρούμε και να προστατεύουμε την υγεία μας. Από τη μια μας δείχνει πως μπορούμε να προλαμβάνουμε τις ασθένειες, και από την άλλη πώς να πετυχαίνουμε τη μακροζωία.
Εσείς θεωρείτε την Ολιστική ιατρική αποτελεσματική?
Τον 4ο π.Χ. αιώνα μια από τις πολύ γνωστές ρήσεις του Ιπποκράτη ήταν: "Μη δώσεις ποτέ σε κανέναν φάρμακα, αν δεν φτιάξεις πρώτα τη διατροφή του", "Αφήστε το φαγητό να είναι το φάρμακο σας, και το φάρμακο να είναι η τροφή σας".
Παρότι οι ολιστικές θεραπείες στην Αρχαία Ελλάδα φαίνεται να είχαν περίοπτη θέση στη σκέψη του μεγάλου μας ιατροφιλόσοφου, ωστόσο, στην Ελλάδα του σήμερα, πολλές από αυτές δυστυχώς δεν αναγνωρίζονται και δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αν σας γεννήθηκαν απορίες ή θέλετε να μοιραστείτε την άποψη σας για την Ολιστική ιατρική, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.